ما انسانها جان به جانمان کنند باز هم روحیه راحت طلبی و البته کمال گرایی داریم. حالا چه برسد به این که طرف حساب ما گیمرهای جاه طلبی هم باشند که از قضا روز به روز این خصلتشان هم نمود بیشتری پیدا میکند. پس حق بدهید وقتی نام Black Friday (جمعه سیاه) به گوشمان میخورد، به خط شویم و برای خرید محصولاتی که مدتهاست به خاطر قیمت گزاف یا هر دلیلی دیگر از تجربهاش جاماندهایم را خریداری کنیم. Black Friday برای ما حکم آن تیر نهایی تفنگمان را دارد. به سمت بازیهایی که هنوز تجربه نکردهایم، کنسولهایی که از فراغش جانمان به لب رسیده و خلاصه هر چیزی که تجربه بازیهای ویدئوییمان را متحول میکند. البته که بلک فرایدی پیر و جوان، زن و مرد، بزرگ و کوچک، اروپایی یا آسیایی و خلاصه هیچ حد و مرزی نمیشناسد اما حکایت ما گیمرها تا حد بسیار زیادی متفاوت از همه است. این مورد را نه فقط ما، بلکه تمامی فروشگاههای معتبر جهانی هم گواهی میدهند. نه این که چنین فروشگاه هایی عاشق چشم و ابروی ما گیمرها باشند، نه اصلاً! اما به هر حال مخاطبین بازیهای ویدئویی دست به نقدتر و پرشمارتر از هر جامعهای به نظر میرسند. در این مطلب نگاهی به فلسفه Black Friday (جمعه سیاه) خواهیم انداخت و تاثیرات آن بر بازار بازیهای ویدئویی را بررسی خواهیم کرد. برای ادامه مطلب با وب سایت تک سیرو همراه باشید.
Black Friday؛ از صفهای بلند تا کلیکهای بیپایان
Black Friday، این دورهمی شلوغ و پرزرق و برق، شاید به ظاهر میعادگاه وسوسهانگیز و خریدهای بیپایان باشد، اما اگر کمی عمیقتر به قضیه نگاه کنیم، آینهای از اشتیاق و امیال ما انسانها در وصال خواستهها و نیازهایمان است که از بخت بد تا پیش از این در رسیدن به آن ناکام مانده بودیم. تصور کنید، میلیونها نفر در سراسر دنیا، وسط سرمای استخوان سوز این روزها، با شور و ذوق یا پشت فروشگاهها به صف شدهاند یا در خانههایشان پای فروشگاههای آنلاین در انتظار به سر میبرند. به همین خاطر بلک فرایدی بیشتر از یک خرید و چند تخفیف ساده بوده و در حقیقت بازتابی از روحیات و خلقیات ما مخاطبین است. به ویژه ما گیمرها که این روزها تا چشم کار میکند بازیهای 70 دلاری اطرافمان میبینیم که شوربختانه از تجربهیشان جاماندهایم. فرقی هم نمیکند که این گیمر ساکن کجای جهان باشد. حتی اگر یک مخاطب مرفه بیدرد وسط ناز و نعمت اروپا، آن هم فارغ از قیمت سر به فلک کشیده دنیا زندگی کند باز هم نیم نگاهی به Black Friday دارد. به هر حال خرید یک محصول با قیمت به مراتب کمتر همان حسی را به مخاطب میدهد که هنگام پیروزی در یک رقابت یا مسابقه بزرگ تجربه میکند. شاید به همین خاطر است که جامعه شناسان تصور میکنند Black Friday در حقیقت یک راه برای پر کردن خلاءهای درونی ماست. یا شاید هم بازتابی از فشار جامعهای است که محدودیتها در آن موج میزند. در هر صورت چیزی که پیش روی ماست، ترکیبی از اشتیاق و نیاز، هیجان و استرس و حتی رقابت است. پس تقریباً همهیمان این را میدانیم که بلک فرایدی فراتر از یک رویداد تجاری سالیانه است و در حقیقت یک جست و جوی جذاب و سفری سرگرم کننده برای رسیدن به خواستههای دست یافتنی ماست.
ریشه Black Friday؛ از بحران اقتصادی تا رویداد جهانی
شاید برایتان جالب باشد که بدانید Black Friday در اولین روزهای پیدایش خود هیچ ارتباطی با خرید و تخفیف نداشت. شکل گیری این عبارت به 24 سپتامبر سال 1869 در دل بحرانهای افتصادی آمریکا برمیگردد. جایی که دو سرمایهگذار بزرگ، جی گولد و جیم فیسک، تلاش کردند با خرید انبوه طلا بازار را تحت کنترل خود در بیاورند. طبیعتاً دولت آمریکا دست روی دست نگذاشت و برای مهار اوضاع به بازار طلا وارد شد. آنها سادهترین و شاید پرریسکترین راه را انتخاب کردند و پای لرز خربزهای که خوردند هم نشستند. یعنی جایی که ذخایر طلای خودشان را به بازار عرضه کرده تا بتوانند قیمت طلا را تا حدودی کنترل کنند. نتیجه کار اما منجر به سقوط شدید طلا و خسارات سنگین برای سرمایهگذاران و بنگاه داران شد. بعد از چنین اتفاقی بود که عوام و خواص این روز را جمعه سیاه نامگذاری کردند. ماجرا اما به همین مورد ختم نشد. چند دهه بعد در دهه 50 میلادی پلیس شهر فیلادلفیا برای توصیف هرج و مرج بازار در خلال روز عید شکرگزاری، تصمیم گرفت این روز را Black Friday نامگذاری کند. به هر حال در چنین مواقعی جمعیت زیادی برای خرید و تعطیلات کریسمس به خیابانها هجوم میآوردند و پلیس بنده خدا هم مجبور بود ساعتهای طولانیتری برای پاسبانی شهر کشیک بدهد. این نام گذاری اما به مذاق مدیران فروشگاهها خوش نیامد. به هر حال پسوند Black (سیاه) جنبه منفی با درون مایه آشوب داشت و این مورد میتوانست چنین رویداد پرفروش و پررونقی را خدشه دار کند. با گذشت زمان اما این عبارت رنگ و بوی بهتری به خودش گرفت. در حقیقت خود بازاریان و سهامداران در دهه 80 میلادی بودند که فرهنگ سازی مثبتی از این روز را به تصویر بکشند. اتفاقاً توصیف جالبتر و پرمعناتری هم از Black Friday خلق کردند. جایی که شرکتها شیب سوددهی خودشان را با جوهر سیاه مشخص میکردند. به همین خاطر Black Friday هم در حقیقت یک تمثیل جالب از این جوهر سیاه بود که در آن شرکتها بالاخره از دوران ضرر و رکود خارج شده و با جوهر سیاه نوار سودشان را ترسیم میکردند.
Black Friday و جهان مدرن؛ روایتی نو از فرهنگ مصرفگرایی
تغییر و تحولات عبارت Black Friday اما خیال کوتاه آمدن نداشت. در دهههای بعد، بلک فرایدی به یکی از بزرگترین رویدادهای خرید در آمریکا تبدیل شد. مثل زنگ تفریح بعد از یک کلاس چند ساعته و کسل کننده، که بعد از شنیدنش شور و شوق در جای جای وجودمان جاری میشد و با هر روشی این شادی را از خود و اطرافیانمان دریغ نمیکردیم. درباره جمعه سیاه هم دقیقاً چنین قضیهای صدق میکرد. شرکتها فارغ از این که روزهای سخت و پرضرری را پشت سر گذاشته بودند، با ارائه تخفیفهای چشمگیر مردم را به فروشگاهها میکشاندند و دست بر قضا سود خوبی هم به جیب میزدند. در نتیجه صفهای طولانی، ازدحام جلوی فروشگاهها و حتی بزن بزنهای خیابانی هم اوج گرفت. آن زمان بازار تحمل گنجایش این حجم از عرضه و تقاضا را نداشت. متاسفانه یا شاید هم خوشبختانه محصولات تکنولوژی به قدری وسیع شده بودند که خلاء آنها برای هر شخصی میتوانست یک فقدان بزرگ تلقی بشود و به همین خاطر آشوبها و هرج و مرج در دست یابی به چنین کالاهایی هم اوج گرفت. اینجا بود که گسترش اینترنت در دهه 2000 میلادی، با دم مسیحایی خود بازار را از یک آشوب و درگیری بیپایان نجات داد. دیگر مردم نیاز نبود از سر و کول هم بالا بروند تا محصول مورد نظرشان را خریداری کنند. تنها یک اینترنت و سر زدن به آمازون و خلاصه هر فروشگاه دیگر کافی بود تا به سرمنزل مقصودشان برسند. از آن طرف این اتفاق مزیت بزرگی برای برندها نیز ایجاد کرد و به موجب آن فروشگاهها میتوانستند فارغ از محدودیتهای جغرافیایی محصولات خودشان را به دست مخاطب برسانند. توالی چنین اتفاقاتی باعث شده تا بلک فرایدی دیگر صرفاً یک روز خرید نباشد و آینهای از فرهنگ و جامعه مدرن امروزی قلمداد شود. روزی که هر سال میلیونها نفر را به فروشگاهها و وبسایتها میکشاند، اما در عین حال نقدهایی نیز به همراه دارد. برخی آن را نمادی از فرهنگ مصرفگرایی میدانند که انسانها را به سمت خریدهای غیرضروری میبرد. با این حال، بلک فرایدی همچنان به عنوان فرصتی برای مردم به ویژه طبقات کمدرآمد، برای تهیه کالاهای مورد نیازشان با قیمتی پایینتر شناخته میشود. از طرف دیگر، برای فروشندگان نیز این روز به معنای پایان موفقیتآمیز سال مالی و شروعی قدرتمند برای فصل تعطیلات است.
جمعه سیاه؛ فرصتی برای تحول صنعت گیم!
بگذارید با یک مثال عامیانه و ساده یکی از مهمترین تاثیرات Black Friday را برایتان شرح دهیم. تصورش را بکنید، یک بازی ویدئویی احتمالاً 70 دلاری در بازار وجود دارد که در ظاهر چندان مجذوب کننده نیست. مخاطب هم که عقل و پولش را از سراه نیاورده که چنین قیمتی را برای بازی که در وهله اول نتوانسته با آن ارتباط برقرار کند را خریداری نماید. اینجاست که اهمیت جمعه سیاه خودش را نشان میدهد. جایی که همین بازی میتواند با یک تخفیف مجذوب کننده، مخاطبی که نسبت به این محصول زاویه داشته را برای خرید متقاعد کند. از طرفی اکثر گیمرها معمولاً تا پیش از شروع بلک فرایدی اکثر بازیهای محبوبشان را خریداری کردهاند و در چنین حجمی از تخفیفات دنبال عنوانی میگردند که شاید کمتر به آن بها دادهاند. پس یک اثر کمتر دیده شده میتواند از چنین فضایی استفاده کرده و محصول خود را به بازار معرفی کند. این مورد طبیعتاً باعث رشد مالی شرکت و ناشر توزیع کننده آن بازی میشود اما طبیعتاً روی سلیقهی گیمرها نیز تاثیر میگذارد. به عنوان مثال گیمری که همیشه نسبت به بازیهای JPRP و دنیای آن زاویه داشته، ممکن است با یک تخفیف وسوسه انگیز سری بازیهای Persona اقدام به خریداری آن کند و در نهایت با یکی از بزرگترین تجربههای زندگیاش مواجه شود. پس این مورد را همه میدانیم که جمعه سیاه میتواند به گسترش سلایق گیمرها و معرفی محصولات متنوع کمک شایانی کند. البته قضیه فقط معطوف به بازیها نیست، حتی یک کنترلر گیمینگ ساده، هدست، کیبورد، ماوس و خلاصه هر چیزی که فکرش را بکنید هم مشمول این قضیه میشود.
بازارهای دیجیتالی جولان میدهند
همانطور که در توصیف Black Friday هم گفتیم، این روز زمانی توانست تبدیل به فرهنگ جدای ناپذیر جامعه جهانی شود که بازار محصولات دیجیتال و فروشگاههای آنلاین گسترش یافتند. جایی که یک مخاطب میتوانست محصول مورد علاقهاش را فارغ از محدودیتهای جغرافیایی در هر جای جهان خریداری و تجربه کند. از همه مهمتر بازار انحصارگرایی در مناطق خاص هم شکسته شد و دیگر عرضه باتخفیف و پررونق محصولات فقط معطوف به یک فروشگاه یا شهر خاص نبود. درباره بازیهای ویدئویی این قضیه نمود خیلی بیشتری هم دارد. با گسترش فروشگاههای دیجیتال مانند Steam ،PlayStation Store، Xbox Marketplace و Nintendo eShop، بلک فرایدی یک گام بیشتر از همیشه توانست در خلق یک فرهنگ و رویداد جهانی گام بردارد. این فروشگاهها همیشه تخفیفهای ویژهای برای بازیها، بستههای الحاقی و اشتراکهای مختلف در نظر میگیرند. تخفیفهایی که تا پیش از این هرگز به چشم نمیخوردند اما حالا شرکتها چارهای جز شل کردن سرکیسه برای رقابت با سایر برندها را ندارند. به عنوان مثال در تخفیفات سال گذشته Black Friday بیش از 82% از خریدهای بازی و لوازم مرتبط از طریق فروشگاههای آنلاین انجام شد و خود همین مورد گواهی است بر اهمیت خرید آنلاین که از قضا بیدردسر و راحتتر از سایر گزینههاست.
تک سیرو و Black Friday؛ فرصتی برای خرید متفاوت و بهصرفه
این بند آخر را نه صرفاً از روی خودنمایی و یا تبلیغ، بلکه از روی هدف والای اولین روزهای تاسیس تک سیرو نگاشتیم. رسالتی مهم و گران قدر در راستای شکوفایی هر چه بیشتر بازیهای ویدئویی در کشورمان و از همه والاتر تجربهی راحت، مقرون به صرفه و مطمئن مطابق با آن چه که گیمرهای ایرانی شایستگیاش را دارند. در چنین شرایطی وظیفه خود میدانیم که مطابق با آن چه که در بازارهای جهانی مرسوم است، نعمت بیبدیل Black Friday را از گیمرهای کشورمان محروم ندانیم و در راستای عرضهی منصفانه محصولات از هیچ تلاشی دریغ نکنیم. کیفیت، ضمانت و قیمت منصفانه شاید برای عدهای شعار باشد اما برای فروشگاه تک سیرو که سالهاست در دل بازار پرتلاطم کشورمان امتحانش را پس داده یک وظیفه همیشگی به حساب میآید. امسال نیز به رسم همیشه میتوانید در تخفیفات Black Friday مطمئنترین محصولات و باکیفیتترین کالاها آن هم با ضمانت رسمی را بیدغدغه و راحتتر از همیشه خریداری کنید.