رقابت ایکس باکس و پلیاستیشن تمام شد؟ اینطور فکر میکنید؟ اصلاً اینطور نیست. شاید رقابت آنها در تولید بازیهای انحصاری تمام شده باشد، اما اکنون به لحاظ اکوسیستمی و سختافزاری، سطح رقابت مایکروسافت و سونی به سطح تازهای رسیده است. در این مقاله، توضیح خواهیم داد که آیا جسارت مایکروسافت با نام کنسول دستی Rog Xbox Ally X و ایکس باکس برای ورود به حوزه کنسولهای دستی، جواب داد یا نه؟!
در جهان تکنولوژی، نامها داستان میگویند. آنها یک پیمان نانوشته با مشتری میبندند و انتظارات را شکل میدهند. نام کنسول Xbox ROG Ally X، دو داستان کاملاً متفاوت را همزمان روایت میکند. بخش «ایکس باکس» آن، نویدبخش تجربه کنسولی یکپارچه، ساده و بیدردسر است. دنیایی که در آن، هر بازی با فشار یک دکمه، به راحتی آب خوردن اجرا میشود. در مقابل، بخش «ROG» یا Republic of Gamers، فریادگر قدرت خام PC، شخصیسازیهای بیپایان و آزادی بیقید و شرط است. حال سوال اینجا است: رخ میدهد! وقتی این دو جهان متضاد در یک کالبد ۷ اینچی فلزی و پلاستیکی به هم میرسند، چه اتفاقی میافتد؟ پاسخ، یک هیولای دوهویتی زیبا، قدرتمند و عمیقاً گیجکننده است. این نقد و بررسی از کنسول دستی Xbox ROG Ally X، داستان کالبدشکافی همان هیولاست.
بازار کنسولهای دستی مبتنی بر رایانههای شخصی، به یک تب داغ و رقابتی تبدیل شده است. پس از آنکه Steam Deck ثابت کرد که سختافزار پی سی به صورت یکپارچه میتواند قابل حمل باشد، عطشی سیریناپذیر برای «قدرت بیشتر» و «تجربه بهتر» در میان گیمرها شکل گرفت. در این میان، کنسول دستی Xbox ROG Ally X به عنوان پاسخ رسمی و سنگینوزن مایکروسافت و ایسوس وارد میدان میشود. تلاشی جاهطلبانه برای رام کردن غرب وحشی ویندوز روی یک نمایشگر کوچک و ارائه محصولی که هم برای طرفداران سرسخت PC و هم برای کاربران وفادار کنسول، جذاب باشد. این دستگاه بر روی کاغذ، یک رویا است. ارگونومی بینقص، قویترین پردازنده موبایل موجود و پشتیبانی رسمی دو غول صنعت.
این مقاله، قرار نیست به خاطر نام ایکس باکس، به ستایش محصول تولید شدهاش بپردازد. ما در نظر داریم تحلیلی عمیق از یک پارادوکس داشته باشیم. ما استدلال خواهیم کرد که کنسول دستی Xbox ROG Ally X یک شاهکار مهندسی سختافزار است که استانداردهای جدیدی برای راحتی و عملکرد تعریف میکند. با این حال، این شاهکار در یک برزخ نرمافزاری و اکوسیستمی گرفتار شده است؛ جایی که تلاش برای آشتی دادن دنیای PC با اکوسیستم بسته کنسول، تجربهای خلق کرده که همزمان شگفتانگیز وناامیدکننده است. این دستگاه به شما بالهایی برای پرواز میدهد، اما فراموش میکند به شما بگوید که در کدام آسمان مجاز به پرواز هستید.
در ادامه این تحلیل جامع، به کالبدشکافی جزء به جزء این هیولای دوهویتی خواهیم پرداخت. از انقلابی که در ارگونومی و راحتی ایجاد کرده، تا قدرت خام پردازنده Z2 Extreme و البته، تا معمای گیجکننده اکوسیستم Xbox Play Anywhere. این تحلیل، حاصل جمعبندی و کالبدشکافی جامع کار تخصصی با خود کنسول است تا به یک دیدگاه کامل و بیطرفانه دست یابیم. با ما همراه باشید تا بفهمیم آیا این پادشاه جدید، شایسته تاج و تخت گرانقیمت خود هست یا خیر.
بخش اول؛ وقتی یک کنسول، بخشی از شما میشود
وقتی صحبت از کنسولهای دستی و دنیای پیرامون آن میکنیم، ما به یک سازش نانوشته عادت کردهایم. یعنی چی؟ یعنی قدرت در ازای راحتی. دستگاههای قدرتمند اغلب سنگین، بدقواره و نامتعادل هستند و پس از مدتی، از حمل و نقل آنها به ستوه میآید. با این حال، اولین لحظهای که کنسول دستی Rog Xbox Ally X را در دست میگیرید، متوجه میشوید که آن رابطه غیر ایدهآل شکسته شده است. این یک انقلاب ارگونومیک برای تجربه من بود؛ لحظهای که در آن مهندسی سختافزار، به درک عمیقی از آناتومی بدن انسان میرسد که بداند چه محصولی تولید کند که واقعاً در دست راحت باشد.
راز این راحتی فوقالعاده در دو کلمه خلاصه میشود. اول، گریپهای ایکسباکسی. ایسوس و مایکروسافت به جای تلاش برای اختراع دوباره آنالوگ، به سراغ یکی از موفقترین و راحتترین طراحیهای تاریخ کنترلرها رفتهاند. گریپهای بلند و زاویهدار این دستگاه، دقیقاً از فلسفه طراحی کنترلر سریهای ایکس و اس ایکس باکس الهام گرفتهاند. نتیجه چه شد؟ دستگاه دیگر یک تکه چوب سنگین نیست که شما با نوک انگشتان خود آن را نگه داشتهاید؛ بلکه مانند یک کنترلر حرفهای، در کف دستان شما آرام میگیرد.
این طراحی، تأثیری جادویی بر توزیع وزن ۷۱۵ گرمی دستگاه دارد. برخلاف بسیاری از رقبا که وزن آنها در مرکز متمرکز است و باعث فشار روی مچها میشود، وزن کنسول دستی Rog Xbox Ally X به طور یکنواخت روی تمام کف دست و انگشتان پخش میشود. انگشتان کوچک شما به راحتی زیر گریپها قرار میگیرند و به عنوان یک تکیهگاه طبیعی عمل میکنند. این یعنی شما دیگر برای «نگه داشتن» دستگاه تلاش نمیکنید؛ شما آن را به سادگی در آغوش گرفتهاید.
منتقدانی که ساعتها با این دستگاه بازی کردهاند، همگی بر یک نکته اتفاق نظر دارند. این راحتترین کنسول دستی است که تا به امروز ساخته شده است. خستگی دست، که یکی از بزرگترین موانع در زمانهای طولانی بازی کردن روی دستگاههای قابل حمل بوده، در اینجا تقریباً به طور کامل حذف شده است. شما میتوانید ساعتها در دنیای یک بازی غرق شوید، بدون آنکه بدنتان به شما یادآوری کند که در حال نگه داشتن یک قطعه سختافزار سنگین هستید. این سطح از راحتی، به تنهایی، یک دستاورد مهندسی است که استاندارد جدیدی برای تمام رقبای آینده تعریف میکند.
کیفیت ساخت و البته تناقضی آشکار
کیفیت ساخت در یک محصول پریمیوم، تنها به راحتی آن خلاصه نمیشود؛ به حس اطمینان و دوام نیز بستگی دارد. در مدل پرچمدار، ایسوس از مواد باکیفیتی استفاده کرده که حس یک محصول هزار دلاری را به خوبی منتقل میکند. بدنه مشکی مات، علاوه بر زیبایی، در برابر اثر انگشت لکهای به جا نمیگذارد و حس خوبی در دست دارد.
دکمههای بازی یعنی A،B،Y،X روی D-Pad و بامپرها، همگی به نرمی و ظرافت خاصی، به تجربه بهترتان کمک میکند. اما ستارههای اصلی این بخش، استیکها و تریگرها هستند. استیکهای کنسول دستی Rog Xbox Ally X مجهز به تکنولوژی Hall Effect هستند. این یعنی به جای استفاده از پتانسیومترهای مکانیکی که به مرور زمان فرسوده شده و باعث مشکل «دریفت» میشوند، از سنسورهای مغناطیسی استفاده میکنند. با این حال، کمتر باید نگران «دریفت» زدن کنترلر باشید.
تریگرها نیز به سیستم Impulse Triggers مجهز شدهاند. این سیستم با استفاده از موتورهای هپتیک کوچک در زیر هر تریگر، بازخوردهای لمسی دقیقی را منتقل میکند. شما میتوانید غرش موتور یک خودروی مسابقه یا لگد یک اسلحه را مستقیماً زیر انگشتان خود حس کنید که بی اغراق، از تکنولوژی منحصربهفرد کنترلر دوالسنس وام گرفته شده است.
اما در میان تمام این درخششهای مهندسی، یک ابر تیره و بزرگ سایه انداخته که لازم میدانم بیشتر راجع به آن توضیح دهم. نمایشگر ۷ اینچی این دستگاه از نوع IPS LCD است. بله، این یک پنل LCD بسیار باکیفیت است؛ با رزولوشن 1080p، نرخ نوسازی ۱۲۰ هرتز و روشنایی فوقالعاده (تا بیش از ۵۰۰ نیت) که بازی کردن در محیطهای روشن مثل نور آفتاب را ممکن میسازد. اما مشکل این است که این یک دستگاه ۱۰۰۰ دلار قیمت دارد. در این بازه قیمتی، نبود نمایشگر OLED، ضعفی دردناک و غیرقابل توجیه از دید من است.
تفاوت میان LCD و OLED، تفاوت میان «خوب» و «شگفتانگیز» است. پنلهای OLED با خاموش کردن کامل پیکسلها، رنگ مشکی مطلق و کنتراست بینهایتی را ارائه میدهند. این موضوع، یعنی در یک صحنه تاریک در بازی ترسناک، سیاهی واقعاً سیاه است، نه یک خاکستری روشن. رنگها زندهتر، عمیقتر و جذابتر به نظر میرسند. Steam Deck OLED، که قیمتی بسیار کمتر دارد، این برتری را به وضوح نشان داده است.
تصور کنید در حال بازی Alan Wake 2 در یک اتاق تاریک هستید. با یک نمایشگر OLED، تاریکی جنگل شما را در خود فرو میبرد و نور چراغقوه شما، تنها نقطه نورانی و امیدتان در آن سیاهی مطلق است. اما با یک پنل LCD، آن تاریکی هرگز کاملاً سیاه نیست و بخشی از عنصر وحشت از بین میرود. این یک ضعف استراتژیک برای کنسول دستی Rog Xbox Ally X است؛ یادآوری دائمی از اینکه با وجود تمام قدرت و راحتی، تجربه بصری شما میتوانست کمی بهتر باشد. البته میتوانیم اینطور در نظر بگیریم که سازنده برای کاهش قیمت تمام شده، مجبور به انتخاب این پنل نمایشگر بوده؛ اما دیگر وقتی کنسولی به قیمت ۱۰۰۰ دلار (آن هم از نوع دستی) میرسد، محدودیتی برای قیمت شکاندن دارد؟
بدانید که قیمت، کیفیت را قربانی میکند
برای درک بهتر ارزش مدل پرچمدار X، کافی است نگاهی به برادر ارزانتر آن، یعنی مدل پایه Xbox ROG Ally بیندازیم. در نگاه اول، هر دو شبیه به هم هستند. اما وقتی آنها را در دست میگیرید، تفاوتها آشکار میشوند. منتقدانی که هر دو مدل را بررسی کردهاند، به یک نکته مشترک اشاره میکنند. کاهش قیمت در مدل پایه، با قربانی کردن کیفیت ساخت همراه بوده است.
دکمهها و استیکهای مدل پایه، شل و ول و با حالت خمیری توصیف شدهاند. آن حس کلیک دقیق و رضایتبخش مدل X، در اینجا جای خود را به یک حس ارزانقیمت و نامطمئن داده است. نگرانی از دوام این قطعات در بازیهای پرتنشی مانند Call of Duty یا بازیهای مبارزهای، برای من به شخصه، نگرانی جدی به همراه داشت.
چنین تفاوتی، استراتژی دوگانه مایکروسافت و ایسوس را آشکار میکند. آنها دو محصول برای دو بازار کاملاً متفاوت ساختهاند. مدل پایه، یک گزینه اقتصادی برای ورود به دنیای گیمینگ دستی بر مبنای پی سی است که در آن، دوام و حس پریمیوم، فدای قیمت پایینتر شده است. در مقابل، کنسول دستی Rog Xbox Ally X یک محصول بدون سازش (به جز نمایشگر) برای علاقهمندان حرفهای است که حاضرند برای بهترین کیفیت ساخت، هزینه کنند. این مقایسه، ارزش مهندسی و مواد به کار رفته در مدل پرچمدار را بهتر نشان میدهد و ثابت میکند که در دنیای سختافزار، هیچ چیز رایگان نیست.
معماری یک نسل جدید؛ با Ryzen Z2 Extreme آشنا شوید
اگر بدنه و دکمهها، روح این دستگاه است، پردازنده آن، قلب تپنده و آتشیناش است. کنسول دستی Rog Xbox Ally X اولین دستگاهی است که با چیپست جدید AMD Ryzen Z2 Extreme عرضه میشود؛ یک قطعه سیلیکونی که نه تنها یک پیشرفت، بلکه یک جهش نسلی را نمایندگی میکند.
این پردازنده بر اساس معماری جدید Zen 5 ساخته شده است. برای کسانی که با جزئیات فنی آشنا نیستند، این یعنی هستههای پردازشی آن سریعتر، کارآمدتر و هوشمندتر از نسل قبلی (Zen 4) هستند. اما مهمتر از آن، این چیپست برای اولین بار، مجهز به هستههای هوش مصنوعی اختصاصی (NPU) شده است.
در حال حاضر، کاربرد این هستههای هوش مصنوعی محدود است. چنین هوش مصنوعی شاید در زمان کنونی محدود، اما پتانسیل آینده آنها عظیم خواهد بود. مایکروسافت قصد دارد از این هستهها برای تکنولوژیهایی مانند Auto Super Resolution (Auto SR) استفاده کند؛ یک تکنیک آپاسکیل هوشمند که میتواند با استفاده از هوش مصنوعی، بازیها را در رزولوشن پایینتر رندر کرده و سپس با کیفیتی نزدیک به رزولوشن اصلی، نمایش دهد. این کار، بار پردازشی را از روی GPU برداشته و فریمریت را به شکل چشمگیری افزایش میدهد. اگرچه این تکنولوژی هنوز در دسترس نیست، اما وجود NPU در این چیپست، کنسول دستی Rog Xbox Ally X را برای آینده آماده میکند.
علاوه بر این، این پردازنده با ۲۴ گیگابایت رم فوق سریع LPDDR5X همگام شد. این حجم از رم، که حتی از بسیاری از لپتاپهای گیمینگ نیز بیشتر است، به بازیهای مدرن اجازه میدهد تا بافتهای باکیفیت را بدون هیچ مشکلی بارگذاری کرده و از پدیده گیر کردن تصویر که ناشی از کمبود حافظه هست، جلوگیری میکند. این ترکیب، یک نیروگاه پردازشی خلق کرده که آماده است تا سختترین بازیهای PC را به زانو درآورد.
تحلیل عملکردی کنسول دستی Rog Xbox Ally X در اجرای بازیها
صحبت از مشخصات فنی کافی است. بیایید ببینیم این هیولای پردازشی در عمل چه میکند. دادههای بنچمارک از منابع معتبر، تصویری روشن و هیجانانگیز را ترسیم میکنند.
بازی Cyberpunk 2077 در رویای پردازش فول کیفیت
Cyberpunk 2077 به عنوان یکی از سنگینترین و پر طرفدارترین بازیهای نسل حاضر، یک معیار عالی برای سنجش قدرت سختافزار است. در حالی که اکثر کنسولهای دستی برای اجرای این بازی در رزولوشن 720p با تنظیمات پایین تقلا میکنند، کنسول دستی Rog Xbox Ally X قواعد بازی را تغییر داده است. در رزولوشن 1080p و با تنظیمات گرافیکی پایین، این دستگاه به طور میانگین به ۵۴ فریم بر ثانیه دست یافت.
این عدد، شگفتانگیز است. این یعنی شما میتوانید یکی از زیباترین بازیهای تاریخ را با رزولوشن اصلی نمایشگر و با کیفیتی نزدیک به ۶۰ فریم بر ثانیه تجربه کنید. این عدد، بدون استفاده از تکنیکهای آپاسکیل به دست آمده است. اگر آپاسکیل هوشمند یا به عبارت دیگر AMD (FSR) را فعال کنید، این عدد به راحتی از مرز ۹۰ فریم بر ثانیه عبور میکند و به شما اجازه میدهد از تمام پتانسیل نمایشگر ۱۲۰ هرتزی دستگاه بهرهمند شوید.
بازی Shadow of the Tomb Raider برای سنجش نمایش قدرت خام
در این بازی که بهینهسازی بهتری دارد، نتایج حتی درخشانتر است. کنسول دستی Rog Xbox Ally X در رزولوشن 1080p و تنظیمات بالا، به میانگین ۷۴ فریم بر ثانیه دست مییابد. این عملکرد، آن را همرده لپتاپهای گیمینگ میانرده قرار میدهد و ثابت میکند که این دستگاه تنها یک «کنسول دستی» نیست، بلکه یک PC گیمینگ فشرده است.
نکته کلیدی در بهرهوری انرژی
اما شاید مهمترین دستاورد فنی این چیپست، نه در قدرت حداکثری، بلکه در عملکرد در واتهای پایین نهفته باشد. تحلیلها نشان میدهد که بیشترین بهبود عملکرد نسبت به نسل قبلی، در حالتهای مصرف انرژی پایینتر (مانند ۱۷ وات) رخ میدهد. این یعنی چیپ Z2 Extreme میتواند با مصرف انرژی کمتر، عملکردی مشابه یا بهتر از چیپهای قدیمیتر در حالت مصرف انرژی بالا ارائه دهد. این یک خبر فوقالعاده برای عمر باتری است. زیرا به شما اجازه میدهد در بازیهای سبکتر، با کاهش وات مصرفی، عمر باتری را به شکل چشمگیری افزایش دهید، بدون آنکه افت عملکرد قابل توجهی را تجربه کنید.
نبرد نسلها وقتی فاصله آشکار میشود
برای درک واقعی این جهش عملکردی، باید کنسول دستی Rog Xbox Ally X را مستقیماً با برادر ارزانترش و رقیب اصلیاش، Steam Deck، مقایسه کنیم.
در بازیهای سبک و ایندی، تفاوت عملکرد شاید چندان به چشم نیاید. هر سه دستگاه میتوانند Hollow Knight را با فریمریت بالا اجرا کنند. اما وقتی به سراغ بازیهای سنگین نسل نهمی میرویم، شکاف نسلی آشکار میشود.
برای مثال، در بازی Borderlands 4، مدل پایه Ally و Steam Deck برای رسیدن به یک فریمریت قابل بازی (حدود ۳۰ فریم) باید رزولوشن را به 720p کاهش داده و تمام تنظیمات گرافیکی را در پایینترین سطح ممکن قرار دهند. نتیجه، تصویری تار و بیکیفیت است که تجربه بازی را خراب میکند.
در مقابل، مدل پرچمدار X میتواند همین بازی را در رزولوشن 1080p و با تنظیمات متوسط، با فریمریتی بالاتر از ۴۰ اجرا کند. این تفاوت، تفاوت میان «قابل تحمل» و «لذتبخش» است. اینجا است که آن ۴۰۰ دلار اختلاف قیمت، معنا پیدا میکند. مدل X درهایی را به روی شما باز میکند که برای دستگاههای دیگر، کاملاً بسته است.
در بحث خنککنندگی وضعیت چطور میشود؟
قدرت زیاد، گرمای زیادی نیز تولید میکند. یکی از بزرگترین چالشهای مهندسی در دستگاههای فشرده، مدیریت گرما است. اما ایسوس در این زمینه نیز عملکردی استادانه داشته است. سیستم خنککننده کنسول دستی Rog Xbox Ally X با استفاده از هیتپایپهای پیشرفته و دو فن فوقالعاده ساکت، دما را حتی در سنگینترین پردازشها، زیر ۷۰ درجه سانتیگراد نگه میدارد.
این یعنی نه تنها قطعات داخلی در دمای ایمن کار میکنند، بلکه شما نیز صدای آزاردهنده یک جت در حال تیکآف را نخواهید شنید. این سکوت، به خصوص در بازیهای اتمسفریک و ترسناک، تاثیر زیادی بر عمق تجربه دارد و به شما اجازه میدهد تا در دنیای بازی غرق شوید، بدون اینکه صدای فنها شما را به دنیای واقعی بازگرداند. این یک دستاورد مهندسی ظریف اما بسیار مهم است که نشاندهنده بلوغ طراحی در این نسل از کنسولهای دستی است.
بخش دوم: کالبدشکافی روح ویندوز با ایکس باکس
اینجا نقطهای است که بزرگترین نوآوری و در عین حال، بزرگترین ناامیدی این دستگاه نهفته است. مایکروسافت با یک هدف جاهطلبانه پا به این میدان گذاشته: رام کردن طبیعت وحشی و غیرقابل پیشبینی ویندوز و پوشاندن نقابی از سادگی و یکپارچگی کنسول بر چهره آن. آیا در این مأموریت غیرممکن موفق شده است؟ پاسخ، یک «بله» قاطع و یک «نه» ناامیدکننده است.
رویای تبدیل کردن پی سی به کنسول | درخشش Xbox Full Screen Experience
بیایید با موفقیتها شروع کنیم. برای سالها، بزرگترین مانع بر سر راه کنسولهای دستی الگو گرفته از رایانههای شخصی، خود ویندوز بوده است. یک سیستم عامل که برای ماوس و کیبورد طراحی شده، با آیکونهای کوچک، منوهای تو در تو و پنجرههای بیپایان، حالا به یک کابوس برای جستجو با کنترلر و صفحه لمسی کوچک تبدیل شده است. اما با Xbox Full Screen Experience، مایکروسافت بالاخره یک راهحل هوشمندانه ارائه داده است.
این رابط کاربری جدید، که بلافاصله پس از روشن شدن دستگاه اجرا میشود، ویندوز را به طور کامل در پسزمینه پنهان میکند. شما با یک محیط زیبا، ساده و کاملاً بهینهشده برای کنترلر روبرو میشوید که به شدت یادآور داشبورد کنسولهای Xbox است. بازیهای شما، چه از Game Pass، چه از Steam، Epic Games Store یا GOG، همگی در یک کتابخانه یکپارچه نمایش داده میشوند. شما میتوانید با چند کلیک ساده، هر بازی را از هر استوری اجرا کنید، بدون اینکه نیاز به باز کردن جداگانه هر لانچر داشته باشید.
اما هوشمندانهترین حرکت مایکروسافت، در لایههای زیرین این رابط کاربری نهفته است. بر خلاف دیگر کنسولهای دستی ویندوزی که دسکتاپ را در پسزمینه اجرا میکنند و منابع سیستم را هدر میدهند، این نسخه از ویندوز در کنسول دستی Rog Xbox Ally X، دسکتاپ را به طور کامل غیرفعال میکند. این یعنی تمام قدرت پردازشی دستگاه، تمام ۲۴ گیگابایت رم و تمام توان GPU، صرفاً و منحصراً به اجرای بازی شما اختصاص مییابد. این یک بهینهسازی نرمافزاری است که تاثیری مستقیم و قابل اندازهگیری بر عملکرد و فریمریت بازیها دارد و یکی از دلایل اصلی برتری عملکردی این دستگاه نسبت به رقبای دیگر است.
یک Task Switcher جدید که از اندروید الهام گرفته شده هم وجود دارد و به شما اجازه میدهد به سرعت بین بازیها و اپلیکیشنهای باز جابجا شوید. Game Bar جدید، دسترسی سریع به تنظیمات عملکردی مانند تغییر وات مصرفی، رزولوشن و حتی فعالسازی Frame Generation را فراهم میکند. در ۹۰ درصد مواقع، شما کاملاً فراموش میکنید که در حال کار با یک دستگاه ویندوزی هستید. این همان رویایی است که سالها منتظرش بودیم: قدرت و آزادی PC، با سادگی و راحتی یک کنسول.
ترکهای روی نقاب این کنسول خوش خط و خال | وقتی شبح ویندوز بازمیگردد
اما این نقاب زیبا، بینقص نیست. ترکهایی روی آن وجود دارد که گاهی اوقات، چهره آشفته و غیرقابل پیشبینی ویندوز از میان آنها نمایان میشود و به شما یادآوری میکند که هنوز در غرب وحشی هستید.
فرض کنید میخواهید یک بازی جدید از Ubisoft Connect نصب کنید. شما از طریق رابط کاربری زیبای Xbox، اپلیکیشن را انتخاب نموده، اما ناگهان یک پنجره نصب کلاسیک ویندوز با فونتهای ریز و دکمههای کوچک ظاهر میشود و از شما میخواهد زبان را انتخاب کرده و مسیر نصب را تایید کنید. در این لحظه، تمام آن حس کنسولی یکپارچه فرو میریزد و شما دوباره به یک کاربر PC تبدیل میشوید که باید با انگشتان خود روی یک صفحه لمسی کوچک، گزینهها را انتخاب کند.
این اتفاقات کوچک، اما مکرر، تجربه را خدشهدار میکنند. گاهی اوقات کنترلر در منوهای تنظیمات پیشرفته (مانند تنظیمات بلوتوث و وایفای) از کار میافتد و شما مجبور به استفاده از صفحه لمسی میشوید. یا باگی که چندین منتقد به آن اشاره کردهاند، از جمله این که اگر پس از روشن کردن دستگاه، خیلی سریع وارد صفحه وارد کردن PIN شوید، کنترلر و صفحه لمسی هر دو قفل میشوند و تنها راهحل، ریاستارت کردن دستگاه است.
همچنین، وجود چندین لایه نرمافزاری که روی هم کار میکنند، Xbox App، Asus Armoury Crate، و Game Bar، میتواند گیجکننده باشد. چرا باید برای تغییر وات مصرفی به یک منو و برای مشاهده آمار عملکرد زنده به منوی دیگری بروم؟ این چندپارگی، در تضاد مستقیم با فلسفه «یکپارچگی» کنسول است. این ترکها، کشنده نیستند. آنها کنسول دستی Rog Xbox Ally X را غیرقابل استفاده نمیکنند. اما مانند یک وزوز آزاردهنده در گوش، به شما یادآوری میکنند که این یک کنسول «واقعی» نیست؛ یک PC قدرتمند است که لباسی زیبا بر تن کرده، اما هنوز طرز راه رفتن با آن را کاملاً یاد نگرفته است.
بزرگترین پارادوکس در معمای گیجکننده Xbox Play Anywhere
اما بزرگترین شکست نرمافزاری و استراتژیک این دستگاه، در جایی نهفته است که انتظارش را ندارید؛ در خود اکوسیستم Xbox. نام «Xbox» روی این دستگاه، یک انتظار منطقی ایجاد میکند. اینکه شما میتوانید تمام بازیهای دیجیتالی را که روی کنسول Xbox خود خریدهاید، روی این دستگاه نیز بازی کنید. اما واقعیت، بسیار پیچیدهتر و ناامیدکنندهتر است.
اینجاست که با مفهومی به نام «Xbox Play Anywhere» روبرو میشویم. این اپلیکیشنی از مایکروسافت است که به شما اجازه میدهد با یک بار خرید یک بازی، آن را هم روی کنسول Xbox و هم روی کامپیوتر بازی کنید. ایدهای بسیار حرفهای و مخاطپسند، اما مشکل آنجایی است که همه بازیها از این برنامه پشتیبانی نمیکنند. در واقع، تعداد زیادی از بازیهای بزرگ، از جمله عناوین شخص ثالث و حتی برخی از بازیهای استودیوهای زیرمجموعه مایکروسافت، Play Anywhere نیستند.
برای کاربر وفادار ایکس باکس که سالها کتابخانه دیجیتالی خود را ساخته، این یک شوک بزرگ خواهد بود. تصور کنید شما دو بازی The Witcher 3 و Cyberpunk 2077 را روی کنسول ایکس باکس خود دارید و با هیجان کنسول دستی Rog Xbox Ally X را میخرید تا این بازیها را به صورت قابل حمل تجربه کنید. وقتی دستگاه را روشن میکنید، متوجه میشوید که این بازیها در کتابخانه PC شما وجود ندارند. چرا؟ چون آنها Play Anywhere نیستند. تنها راه شما برای بازی کردن آنها، خرید دوباره آنها از استور Steam یا GOG، یا استریم کردن آنها از طریق کلاود است.
این یک شکست استراتژیک فاجعهبار در بازاریابی است. مایکروسافت دستگاهی با برند Xbox میفروشد که نمیتواند تمام بازیهای اکوسیستم Xbox را اجرا کند. این عدم شفافیت، باعث سردرگمی و نارضایتی شدید در میان وفادارترین مشتریان این شرکت خواهد شد. این تناقض، هسته اصلی «بحران هویت» این دستگاه است. از یک طرف، به شما آزادی کامل دنیای PC را میدهد تا هر بازی را از هر استوری بخرید و بازی کنید. از طرف دیگر، به پیمان نانوشته خود با کاربران اکوسیستم Xbox خیانت میکند.
سیستم سازگاری؛ تلاشی برای شفافیت یا یک راه حل موقتی؟
مایکروسافت برای کاهش این سردرگمی، یک سیستم جدید به نام Handheld Compatibility Badges را معرفی کرده است. در این سیستم، بازیها با دو نشان دستهبندی میشوند:
- نشان سبز (Handheld Optimised): این بازیها برای اجرا روی کنسول دستی کاملاً بهینهسازی شدهاند. شما میتوانید بدون هیچ دستکاری در تنظیمات، مستقیماً وارد بازی شوید و از یک تجربه روان لذت ببرید.
- نشان آبی (Mostly Compatible): این بازیها قابل اجرا هستند، اما برای رسیدن به بهترین عملکرد، نیاز به دستکاری در تنظیمات گرافیکی دارند.
این سیستم، یادآور سیستم Verified در Steam Deck است و تلاشی قابل ستایش برای افزایش شفافیت است. اما مشکل اینجاست که بسیاری از بازیهای بزرگ و حتی بازیهای انحصاری خود مایکروسافت (مانند Halo Infinite، Hellblade 2 و Starfield) در دسته «آبی» قرار میگیرند. این یعنی حتی روی یک دستگاه رسمی Xbox، شما باید مانند یک کاربر PC وارد منوهای تنظیمات شوید و گزینهها را تغییر دهید تا به یک فریمریت قابل قبول برسید.
این موضوع دوباره همان پارادوکس اصلی را برجسته میکند. کنسول دستی Rog Xbox Ally X میخواهد یک کنسول باشد، اما از شما میخواهد مانند یک کاربر PC فکر و عمل کنید. این دوگانگی، اگرچه برای کاربران باتجربه PC مشکلی ایجاد نمیکند، اما برای کاربری که از دنیای ساده و یکپارچه کنسول میآید، میتواند یک مانع بزرگ باشد. این دستگاه در نهایت از شما میپرسد: آیا حاضرید بخشی از راحتی کنسول را فدای قدرت و آزادی رایانه شخصی کنید؟ پاسخ شما به این سوال، تعیین میکند که آیا این هیولای دو هویتی ما، برای شما یک رویاست یا یک کابوس.
بخش سوم: زندگی با یک هیولای گران قیمت
پس از کالبدشکافی دقیق سختافزار و نرمافزار، سوال نهایی این است: زندگی روزمره با کنسول دستی Rog Xbox Ally X چگونه است؟ آیا این دستگاه میتواند به همراه دائمی شما در سفر، رفت و آمد یا حتی اوقات فراغت روی مبل خانه تبدیل شود؟ پاسخ به این سوال، در جزئیاتی نهفته است که اغلب در بنچمارکها دیده نمیشوند.
اول به سراغ باتری میرویم
بزرگترین دشمن هر دستگاه قابل حمل قدرتمند، عمر باتری است. مدل پرچمدار Ally X با یک باتری عظیم ۸۰ وات ساعت عرضه میشود که روی کاغذ، یکی از بزرگترین باتریها در میان تمام کنسولهای دستی است. اما این باتری باید یک پردازنده تشنه قدرت و یک نمایشگر روشن را تغذیه کند. نتیجهاش، یک نبرد دائمی با قوانین فیزیک است.
در تستهای واقعی و در حالت پرفورمنس بالا (Turbo Mode) برای اجرای بازیهای سنگین، عمر باتری بین ۲.۵ تا ۳ ساعت متغیر بود. آیا این خوب است؟ بستگی به دیدگاه شما دارد. این عدد برای یک مسیر کوتاه یا یک مسیر رفت و آمد روزانه کافی است. با این حال، برای سفرهای طولانی، شما قطعاً به یک پاوربانک قدرتمند یا دسترسی به پریز برق نیاز خواهید داشت.
اما همانطور که در بخش سختافزار اشاره شد، نقطه قوت چیپ Z2 Extreme در بهرهوری انرژی در واتهای پایینتر است. اگر شما در حال تجربه بازیهای سبکتر مستقل یا استریم بازی از طریق کلاود گیمینگ باشید، میتوانید با کاهش وات مصرفی، عمر باتری را به راحتی به ۵ تا ۶ ساعت افزایش دهید. این انعطافپذیری، کنسول دستی Rog Xbox Ally X را به یک دستگاه همهکاره تبدیل میکند. این یک دونده ماراتن نیست، اما یک دونده سرعت است که میتواند در صورت لزوم، سرعت خود را برای مسافتهای طولانیتر تنظیم کند.
کیفیت صدا، تعداد پورتها و توهینی به سبک مایکروسافت!
در زمینه صدا، این دستگاه شگفتی کوچک است. بلندگوهای استریوی آن به طرز شگفتانگیزی قدرتمند، شفاف و باکیفیت هستند. آنها به راحتی میتوانند صدای بازیها را در فضایی کوچک مثل اتاق پر کنند و به لطف تفکیک صدای خوب، در بازیهای شوتر میتوانید جهت صدای پای دشمنان را تشخیص دهید. وجود جک ۳.۵ میلیمتری هدفون نیز، مزیتی بزرگ برای کسانی است که هنوز هدفونهای سیمی باکیفیت خود را ترجیح میدهند.
از نظر پورتها، کنسول Ally X با داشتن دو پورت USB-C (که یکی از آنها از Thunderbolt 4 پشتیبانی میکند) و یک درگاه کارت حافظه microSD، انعطافپذیری بالایی را برای اتصال لوازم جانبی و افزایش حافظه ارائه میدهد. اما در اینجا به یکی از عجیبترین و ناامیدکنندهترین تصمیمات ایسوس و مایکروسافت میرسیم.
در جعبه یک محصول پریمیوم مثل این مورد که قیمت هزار دلاری دارد، شما هیچ کیف حملی پیدا نمیکنید. حتی Steam Deck ارزانقیمت نیز با یک کیف باکیفیت عرضه میشود. اما توهین بزرگتر، استندی است که در جعبه قرار داده شد. یک تکه مقوای ارزانقیمت که باید آن را تا کنید تا به یک استند تبدیل شود. قرار دادن یک دستگاه هزار دلاری روی یک تکه مقوا، حسی جز بیاحترامی به مشتری را منتقل نمیکند. این صرفهجویی اقتصادی کوچک روی قیمت تمام شده محصول است که تاثیری بسیار منفی بر تجربه جعبهگشایی یک محصول لوکس میگذارد.
جمعبندی کنیم؟
در ابتدای این نقد، کنسول دستی Rog Xbox Ally X را به یک هیولای دوهویتی تشبیه کردیم؛ یک موجود که نیمی از آن قدرت خام PC و نیمی دیگر سادگی کنسول است. پس از کالبدشکافی تمام اجزای آن، این تشبیه بیش از پیش دقیق به نظر میرسد. این دستگاه، یک شاهکار مهندسی سختافزار است که در یک برزخ نرمافزاری گرفتار شده.
از یک سو، شما با راحتترین کنسول دستی تاریخ روبرو هستید. ارگونومی آن بینظیر است. عملکرد پردازنده Z2 Extreme یک جهش نسلی واقعی است که تجربه گیمینگ 1080p/60fps را ممکن میکند. کیفیت ساخت مدل پرچمدار، حس یک محصول لوکس را منتقل میکند و بلندگوهای آن فراتر از انتظار هستند. این بدن، یک بدن قهرمان است.
اما از سوی دیگر، روح این دستگاه هنوز در حال پیدا کردن خود است. رابط کاربری Xbox Full Screen یک گام بزرگ رو به جلو است، اما ترکهای روی نقاب آن (ظاهر شدن ویندوز، باگهای کوچک) هنوز وجود دارند. مهمتر از همه، معمای گیجکننده اکوسیستم Play Anywhere، بزرگترین ضربه را به هویت «ایکسباکسی» آن میزند. این دستگاه به شما قدرتی بینهایت میدهد، اما قوانین استفاده از آن قدرت، گاهی اوقات مبهم و ناعادلانه است.
پاسخ نهایی: این دستگاه برای چه کسی است؟
با در نظر گرفتن تمام این موارد، کنسول دستی Rog Xbox Ally X قطعاً برای همه نیست.
این دستگاه برای چه کسانی نیست؟
- برای کاربر وفادار و معمولی اکوسیستم ایکس باکس: اگر شما انتظار دارید تمام بازیهای دیجیتالی که روی کنسول خود خریدهاید را به راحتی روی این دستگاه بازی کنید، ناامید خواهید شد.
- برای کسانی که به دنبال سادگی مطلق هستند: اگر حوصله سر و کله زدن با منوهای تنظیمات، درایورها و باگهای گاه و بیگاه ویندوز را ندارید، تجربه کنسولی خالصتر Steam Deck یا Nintendo Switch برای شما مناسبتر است.
- برای کسانی که بودجه محدودی دارند: قیمت هزار دلاری این دستگاه، آن را به یک کالای لوکس تبدیل کرده است.
این دستگاه برای چه کسانی هست؟
- برای علاقهمندان حرفهای به اکوسیستم پی سی و ثروتمندان اگر شما یک کتابخانه بزرگ در Steam، Epic و دیگر استورهای PC دارید و میخواهید بهترین عملکرد ممکن را در یک قالب قابل حمل تجربه کنید، هیچ گزینهای بهتر از این وجود ندارد.
- برای کسانی که طراحی کنسول و راحتی آن را در اولویت قرار میدهند: اگر از خستگی دست در دیگر کنسولهای دستی رنج میبرید، راحتی بینظیر Ally X به تنهایی میتواند دلیلی برای خرید آن باشد.
- برای کسانی که به یک اکوسیستم باز اعتقاد دارند: اگر میخواهید آزادی کامل در نصب هر نرمافزار، شبیهساز یا بازی را داشته باشید و دستگاه خود را به یک PC کامل تبدیل کنید، این دستگاه این آزادی را به شما میدهد.
این هم از یک پادشاه قدرتمند، اما سرگردان…
آیا کنسول دستی Rog Xbox Ally X هزار دلار میارزد؟ این سوالی است که تنها خود شما میتوانید به آن پاسخ دهید. از نظر قدرت سختافزاری و مهندسی، این دستگاه ارزش هر سنت خود را دارد. اما از نظر تجربه کاربری و یکپارچگی اکوسیستم، هنوز جای کار دارد.
این دستگاه، یک پاسخ درخشان به سوالی است که شاید هنوز به درستی پرسیده نشده بود. این بهترین کنسول دستی PC است که میتوانید امروز بخرید، اما شاید بهترین راه برای تجربه اکوسیستم Xbox نباشد. این یک پادشاه قدرتمند است که بر تخت پادشاهی نشسته، اما هنوز کاملاً مطمئن نیست که بر کدام قلمرو – دنیای باز PC یا باغ محصور کنسول – باید حکومت کند.
Xbox ROG Ally X یک نگاه هیجانانگیز به آینده گیمینگ است؛ آیندهای که در آن مرز بین پلتفرمها کمرنگتر میشود. اما این آینده، هنوز کمی آشفته، پیچیده و بسیار گرانقیمت است.
نکات مثبت:
- طراحی بینظیر و انقلابی: راحتترین کنسول دستی که تا به امروز ساخته شده است. گریپهای الهامگرفته از کنترلر ایکس باکس، امکان استفاده در دراز مدت را بدون خستگی فراهم میکنند.
- عملکرد سختافزاری در سطح نسل بعد: پردازنده Ryzen Z2 Extreme یک جهش نسلی واقعی است که تجربه بازی کردن روی کنسولهای دستی را یک نسل جابهجا کرد.
- رابط کاربری بهبودیافته ویندوز: تجربه Xbox Full Screen یک گام بزرگ رو به جلو برای سادهسازی ویندوز است و با غیرفعال کردن دسکتاپ، عملکرد را بهبود میبخشد.
- کیفیت ساخت بالا (در مدل X): استفاده از مواد باکیفیت، استیکهای Hall Effect و تریگرهای Impulse، تجربه خیلی خوبی بود.
- سیستم خنککننده کارآمد و بیصدا: فنها حتی زیر بار سنگین نیز بسیار ساکت هستند و دما را به خوبی مدیریت میکنند.
- بلندگوهای قدرتمند و باکیفیت: صدای شفاف، بلند و پرجزئیاتی را ارائه میدهند که فراتر از انتظار از یک دستگاه قابل حمل است.
نکات منفی:
- قیمت بسیار بالا و ۱۰۰۰ دلاری: این قیمت، دستگاه را به یک کالای لوکس و دور از دسترس برای عموم گیمرها تبدیل کرده است
- عدم استفاده از نمایشگر OLED: در این بازه قیمتی، استفاده از پنل LCD به جای OLED یک مشکل بزرگ و ناامیدکننده است که بر کیفیت بصری، به خصوص در صحنههای تاریک بازیها، تاثیر منفی میگذارد.
- معمای اکوسیستم Xbox Play Anywhere: بزرگترین شکست استراتژیک؛ عدم دسترسی به تمام کتابخانه بازیهای خریداری شده روی کنسول Xbox بود که برای کاربران این اکوسیستم بسیار گیجکننده و دلسردکننده است
- تجربه نرمافزاری ناهماهنگ: با وجود بهبودهای فراوان، «شبح ویندوز» همچنان در قالب پنجرههای نصب، منوهای پیچیده و باگهای کوچک ظاهر میشود و حس یکپارچگی کنسولی را خدشهدار میکند
- عمر باتری متوسط: با وجود باتری بزرگ، در حالت پرفورمنس بالا عمر باتری به حدود ۲.۵ ساعت محدود میشود که برای یک دستگاه قابل حمل، همچنان یک محدودیت بزرگ است.
- محتویات ناامیدکننده جعبه: نبود کیف حمل و وجود یک استند مقوایی ارزان قیمت، در شان یک محصول پریمیوم و هزار دلاری نیست
شما مخاطبان عزیز میتوانید هماکنون بازی و محصولات مورد نظر خودتان را بهصورت مستقیم با ضمانت بهترین قیمت و ارسال سریع از فروشگاه تک سیرو خریداری کرده و تجربه خرید یا بازی خودتان را با ما و سایر مخاطبان به اشتراک بگذارید.
نظر شما در خصوص این مقاله چیست؟ به نظر شما، آیا امیدی هست که ایکس باکس در نسل بعد، همچنان روی کنسول دستی سرمایهگذاری کند؟ به نظر شما، آیا بین این محصول و پلی استیشن پورتابل، رقابتی شکل گرفته است؟ نظرات خود را با ما به اشتراک گذاشته و سایر اخبار و مقالات مرتبط با حوزه بازیهای ویدیویی را از طریق مجله تک سیرو پیگیری و مطالعه کنید.





















