چند وقتی میشود که دیگر جنگ کنسولی آن شور و هیاهو سابق را از دست داده و درست زمانی که همه ما فکر میکردیم قرار است این جنگ تاریخی به پایان آرامشبخش خود نزدیک شود، ولو (Valve) قرار است تا با کنسول جدید خود، که بیشتر به یک کامپیوتر خانگی اقتصادی شبیه است، نفسی تازه به این آتش زیر خاکستر تزریق کند. بازار سختافزار گیمینگ در سالهای اخیر به یک دوقطبی تقریباً قابل پیشبینی تبدیل شده بود؛ Sony و مایکروسافت با کنسولهای قدرتمند اما بسته خود بر اتاقهای نشیمن حکمرانی میکردند و نینتندو هم در دنیای شاد و رنگارنگ خود مشغول بود. اما نوامبر 2025، ماهی بود که گیب نیوول و تیم مهندسانش در ولو تصمیم گرفتند دوباره قواعد بازی را تغییر دهند. معرفی رسمی Steam Machine جدید، به همراه یک اکوسیستم کامل شامل نسل دوم کنترلر استیم و یک هدست واقعیت مجازی انقلابی به نام Steam Frame، پیامی واضح و بلند بود: ولو فقط به دنبال فروش بازی روی استیم نیست، بلکه میخواهد تعریف ما از «کنسول خانگی» و مرزهای میان پیسی و کنسول را برای همیشه در هم بشکند.
این دستگاه جدید که نامی نوستالژیک از تلاشهای نهچندان موفق دهه گذشته ولو را یدک میکشد، این بار با استراتژی کاملاً متفاوتی وارد میدان شده است. برخلاف تلاشهای قبلی که صرفاً کامپیوترهایی با برندهای مختلف و سختافزارهای ناهماهنگ بودند، Steam Machine جدید یک محصول انحصاری، یکپارچه و مهندسی شده توسط خودِ ولو است که هدفش پر کردن خلاء بزرگ میان قدرت بیانتهای پیسی گیمینگ و راحتی استفاده از کنسول در اتاق نشیمن است. این مقاله، کالبدشکافی عمیق، همهجانبه و بسیار دقیقی از این هیولای کوچک، کنترلر انقلابی و هدست واقعیت مجازی همراه آن است؛ سه تفنگداری که قرار است سال 2026 را به سالی هیجانانگیز و شاید پرهزینه برای گیمرها تبدیل کنند. پس در ادامه این مطلب همراه تکسیرو باشید.
طراحی و مهندسی | وقتی ترمودینامیک هنر میشود
اولین چیزی که در مواجهه با Steam Machine نظرها را جلب میکند، زبان طراحی جسورانه و در عین حال مینیمالیستی آن است. در دورانی که کنسولها یا شبیه مودمهای غولپیکر و عجیب هستند یا یخچالهای کوچک، ولو به سراغ فرمفاکتور کلاسیک و دوستداشتنی مکعبی رفته است. این دستگاه با ابعاد 156 میلیمتر در پهنا، 152 میلیمتر در ارتفاع و 162 میلیمتر در عمق، یادآور کنسول افسانهای نینتندو یعنی GameCube است، هرچند کمی عریضتر و بلندتر از آن به نظر میرسد. این ابعاد جمعوجور باعث میشود که Steam Machine به راحتی در هر ستاپ و میز تلویزیونی جای بگیرد و برخلاف پلیاستیشن 5، برای پیدا کردن جا برایش نیاز به تغییر دکوراسیون منزل نداشته باشید.
اما اشتباه نکنید، این طراحی مکعبی صرفاً یک انتخاب زیباییشناختی نیست، بلکه نتیجهی مستقیم یک مهندسی دقیق است. ولو در مصاحبههای اخیرش فاش کرده که کل معماری این دستگاه بر اساس «قوانین ترمودینامیک» و حول محور یک فن خنککننده مرکزی قدرتمند شکل گرفته است. فلسفه طراحی این بوده که ابتدا حجم هوای مورد نیاز برای خنک کردن قطعات قدرتمند داخلی محاسبه شود، سپس فن مناسب طراحی گردد و در نهایت، بدنه دستگاه دور تا دور این سیستم خنککننده شکل بگیرد. ولو معتقد است وقتی اندازه فن مشخص شود، بقیه اجزا خود به خود جایشان را پیدا میکنند. نتیجه، دستگاهی است که با وزن 2.6 کیلوگرم، چگالی بالایی دارد و حس یک کالای لوکس و مهندسی شده را منتقل میکند.
در نمای جلویی دستگاه، ولو از یک نوار LED با 17 چراغ RGB آدرسپذیر استفاده کرده که در پایین بدنه قرار دارد. این نوار نوری نه تنها ظاهری مدرن و جذاب به دستگاه میدهد، بلکه کاملاً کاربردی و قابل شخصیسازی است. کاربر میتواند رنگ و انیمیشن این نوار را تغییر دهد و حتی از آن برای نمایش وضعیتهای مختلف سیستم استفاده کند؛ مثلاً وقتی بازی در حال دانلود است، وقتی آپدیتی در جریان است یا زمانی که کنسول بوت میشود، نورهای متفاوتی نمایش داده میشود. علاوه بر این، صفحه جلویی دستگاه در بالای نوار نوری، مغناطیسی است و به راحتی جدا میشود تا تمیز کردن آن آسان باشد. نکته جالبتر و بسیار ولو-گونه اینکه آنها قصد دارند فایلهای سهبعدی این پنل را منتشر کنند تا کاربران بتوانند با پرینترهای سهبعدی، طرحهای شخصیسازی شده خودشان را بسازند. میتوان تصور کرد که به زودی بازاری از پنلهای سفارشی با طرح بازیهای مختلف در سایتهایی مثل Etsy به راه بیفتد.
زیر کاپوت | قدرت پیسی در کالبد کنسول
بیایید به سراغ بخش هیجانانگیز ماجرا برویم: مشخصات فنی که روی کاغذ بسیار وسوسهکننده به نظر میرسند. Steam Machine در واقع یک کامپیوتر گیمینگ فشرده است که از آخرین دستاوردهای AMD بهره میبرد تا تجربهای فراتر از کنسولهای دستی ارائه دهد. قلب تپنده این دستگاه، یک پردازنده نیمهسفارشی بر پایه معماری Zen 4 است که دارای 6 هسته و 12 رشته پردازشی میباشد. فرکانس این پردازنده تا 4.8 گیگاهرتز بالا میرود که برای یک کنسول خانگی با توان مصرفی محدود ( TDP 30 وات برای پردازنده)، رقمی شگفتانگیز است و نشان از بهینهسازی بالای آن دارد. انتخاب معماری Zen 4 به جای Zen 2 (که در Steam Deck و کنسولهای فعلی استفاده میشود)، جهش بزرگی در کارایی و مصرف انرژی ایجاد میکند.
در بخش گرافیک، ولو سنگ تمام گذاشته و از معماری RDNA 3 استفاده کرده است. چیپ گرافیکی این دستگاه دارای 28 واحد محاسباتی (CU) با فرکانس پایدار 2.45 گیگاهرتز است. برای اینکه درک بهتری از این قدرت داشته باشید، Steam Deck تنها 8 واحد محاسباتی RDNA 2 داشت؛ این یعنی Steam Machine از نظر قدرت گرافیکی خام، حدود 6 برابر قدرتمندتر از برادر کوچک دستی خود است. این قدرت پردازشی با 8 گیگابایت حافظه اختصاصی GDDR6 برای کارت گرافیک پشتیبانی میشود که پهنای باند بالایی را برای تکسچرهای سنگین فراهم میکند. هدف ولو از این ترکیب سختافزاری، ارائه تجربهای با رزولوشن 4K و نرخ 60 فریم بر ثانیه در بازیهای مدرن است، البته با کمک تکنولوژی آپسکیلینگ FSR و معمولاً از رزولوشن پایه p1440. این (در حالت تئوری) یعنی شما میتوانید عناوینی مثل Cyberpunk 2077 را با ریتریسینگ روشن و عملکردی بسیار روانتر و حتی دو برابر فریمریت کنسولهای فعلی تجربه کنید.
اما یکی از بزرگترین برگهای برنده Steam Machine نسبت به رقبا که فلسفه پیسی بودن آن را فریاد میزند، در بخش حافظه رم و ارتقاپذیری نهفته است. این دستگاه به 16 گیگابایت رم DDR5 از نوع SODIMM مجهز شده است. نکته کلیدی و حیاتی کلمه “SODIMM” است؛ برخلاف پلیاستیشن یا ایکسباکس که رم آنها روی برد لحیم شده و غیرقابل تغییر است، رم Steam Machine قابل ارتقا است. این ویژگی به تنهایی مرز بین کنسول و پیسی را از بین میبرد و به کاربر اجازه میدهد در سالهای آینده عمر دستگاه خود را افزایش دهد. در بخش ذخیرهسازی نیز ولو دست و دلباز عمل کرده و اسلات استاندارد M.2 NVMe (سایزهای 2230 و 2280) را در نظر گرفته که تعویض و ارتقای حافظه SSD را آسان میکند. این دستگاه در دو مدل پایه با 512 گیگابایت و 2 ترابایت حافظه عرضه خواهد شد و البته اسلات کارت حافظه MicroSD نیز برای افزایش ارزانتر فضای ذخیرهسازی وجود دارد. پورتهای دستگاه نیز کامل است: چهار پورت USB-A (ترکیبی از نسل 2 و 3)، پورت اترنت گیگابیتی، خروجیهای HDMI 2.0 و DisplayPort 1.4 با پشتیبانی از VRR و HDR، و یک منبع تغذیه داخلی که نیاز به آداپتورهای بزرگ را از بین میبرد.
اکوسیستم نرمافزاری | آزادی عمل با طعم لینوکس
نرمافزار، روح سختافزار است و ولو با SteamOS 3 این روح را در کالبد Steam Machine دمیده است. این سیستمعامل که بر پایه توزیع لینوکس Arch بنا شده، همان تجربهی روان و کاربرپسندی را ارائه میدهد که در Steam Deck شاهدش بودیم، اما حالا برای نمایشگرهای بزرگ تلویزیون بهینه شده است. رابط کاربری Big Picture Mode جدید، دسترسی به کتابخانه استیم، فروشگاه و تنظیمات را با کنترلر بسیار آسان میکند. اما زیبایی واقعی SteamOS در «باز» بودن آن است که فلسفه اصلی ولو را نشان میدهد.
برخلاف اکوسیستمهای بسته سونی و مایکروسافت که شما را در قفس طلایی خود حبس میکنند، ولو به شما کلید زندان را میدهد. Steam Machine دارای بوتلودر باز است؛ به این معنی که اگر بخواهید، میتوانید ویندوز نصب کنید، لانچرهای دیگر مثل Epic Games یا GOG را اضافه کنید و یا هر نرمافزار جانبی دیگری را اجرا نمایید. ولو حتی تأکید کرده که میتوانید “هر چقدر که دلتان میخواهد بوتلودر کنید”. در حالت دسکتاپ، این دستگاه به یک کامپیوتر کامل لینوکسی با محیط دسکتاپ KDE Plasma تبدیل میشود که برای وبگردی، کار و مالتیمدیا عالی است. همچنین قابلیتهای یکپارچهسازی کنسولی مانند HDMI CEC (که اجازه میدهد با روشن کردن کنترلر، تلویزیون هم روشن شود و روی ورودی درست قرار گیرد) و Wake on LAN نیز در نظر گرفته شده تا راحتی استفاده فدای قدرت نشود و تجربه نشستن روی مبل و بازی کردن دقیقاً همانطور باشد که از یک کنسول انتظار دارید.
کنترلر جدید Steam | تکاملِ تعامل و خداحافظی با دریفت
همراه با کنسول، ولو نسل دوم Steam Controller را نیز معرفی کرده است؛ محصولی که سعی دارد اشتباهات نسخه اول را جبران و نقاط قوت آن را تقویت کند. هدف ولو طراحی کنترلری بوده که بتوان با آن تمام بازیهای استیم، حتی آنهایی که برای موس و کیبورد طراحی شدهاند (مثل استراتژی یا MMO)، را بازی کرد. این کنترلر از نظر ظاهری شباهتهایی به کنترلرهای استاندارد ایکسباکس دارد، اما در بخش میانی کمی حجیمتر و تپلتر است تا جایگاه تاچپدها باشد. تاچپدها حالا کمی به سمت داخل چرخش دارند تا استفاده طولانیمدت از آنها ارگونومیکتر باشد.
بزرگترین تغییر و شاید انقلابیترین ویژگی در این کنترلر، استفاده از آنالوگ استیکهای TMR است. تکنولوژی Tunnel Magnetoresistance نسل بعدی سنسورهای مغناطیسی است که دقت و حساسیت بسیار بالاتری نسبت به سنسورهای پتانسیومتری قدیمی و حتی سنسورهای اثر هال (Hall Effect) دارد. این تکنولوژی نه تنها دقت هدفگیری را افزایش میدهد و حرکات ظریف را بهتر شناسایی میکند، بلکه مصرف انرژی کمتری دارد و مهمتر از همه، در برابر مشکل رایج و آزاردهنده دریفت تقریباً مصون است و عمر بسیار طولانیتری خواهد داشت.
اما نوآوریها به اینجا ختم نمیشود. این کنترلر دارای ویژگی جدیدی به نام GripSense است؛ سنسورهای خازنی در دستگیرهها که میتوانند تشخیص دهند شما چطور و با چه شدتی کنترلر را نگه داشتهاید. این قابلیت به توسعهدهندگان و حتی خودِ بازیکنان اجازه میدهد مکانیکهای جدیدی خلق کنند؛ مثلاً ژیروسکوپ (Gyro) فقط زمانی فعال شود که کنترلر را محکم گرفتهاید، که هدفگیری را بسیار روانتر میکند. علاوه بر دکمههای استاندارد، این کنترلر دارای 4 دکمه قابل برنامهریزی در پشت، دو تاچپد با فیدبک لمسی دقیق و چهار موتور هپتیک (دو تا در دستگیرهها و دو تا زیر تاچپدها) برای انتقال لرزشهای HD است که حس لامسه را با دقتی مثالزدنی منتقل میکنند. باتری داخلی آن نیز با یک بار شارژ بیش از 35 ساعت دوام میآورد که در مقایسه با کنترلر PS5، رقمی رویایی است و میتوانید آن را از طریق USB یا داک مخصوص شارژ کنید. برای اتصال، ولو از یک قطعه جانبی به نام Steam Controller Puck استفاده میکند که میتواند تا 4 کنترلر را به صورت همزمان با تاخیر فوقالعاده پایین 8 میلیثانیه و نرخ نمونهبرداری 250 هرتز متصل کند، هرچند اتصال بلوتوث و کابل USB نیز در دسترس است.
هدست واقعیت مجازی Steam Frame | آیندهای بدون سیم و محدودیت
ضلع سوم این مثلث قدرتمند که نشاندهنده جاهطلبی بیپایان ولو است، هدست واقعیت مجازی جدید Steam Frame است. ولو که پیشتر با Index استانداردهای VR را جابجا کرده بود، حالا با Frame به دنبال حل بزرگترین مشکل این حوزه است: نیاز به سیستمهای گرانقیمت و سیمهای دستوپاگیر. Steam Frame یک هدست ترکیبی است؛ هم میتواند به صورت مستقل با استفاده از چیپست داخلی خود کار کند و هم به عنوان یک نمایشگر بیسیم فوقسریع برای PC عمل نماید. این هدست به پردازنده قدرتمند Snapdragon 8 Gen 3 و 16 گیگابایت رم یکپارچه مجهز شده است که قدرت پردازشی کافی برای اجرای بازیهای سبکتر یا استریم محتوا را دارد. اما جادوی اصلی در تکنولوژی Foveated Streaming نهفته است.
در روشهای سنتی استریم VR، کل تصویر با کیفیت بالا رندر و ارسال میشود که پهنای باند زیادی میطلبد و فشار زیادی به شبکه میآورد. اما در Foveated Streaming، هدست با استفاده از دو دوربین داخلی ردیابی چشم، دقیقاً نقطهای که کاربر به آن نگاه میکند را تشخیص میدهد. سپس سیستم به صورت هوشمند، بیشترین پهنای باند و قدرت پردازشی را به آن نقطه مرکزی اختصاص میدهد و بخشهای پیرامونی را با کیفیت کمتری رندر میکند. این کار باعث میشود تصویری فوقالعاده شفاف و باکیفیت را تجربه کنید، بدون اینکه نیاز به اینترنت فضایی یا روترهای گرانقیمت داشته باشید. ویل جاد (Will Judd) در تحلیل خود اشاره کرده که این تکنولوژی میتواند کیفیتی بهتر از رقبا را با پهنای باند کمتر ارائه دهد.
مشخصات اپتیکال هدست نیز در سطح بالایی قرار دارد. استفاده از لنزهای پنکیک باعث شده ضخامت و وزن هسته اصلی هدست به تنها 185 گرم کاهش یابد (وزن کل با بند و باتری 440 گرم است) که برای استفادههای طولانیمدت عالی است. دو نمایشگر LCD با رزولوشن 2160 در 2160 برای هر چشم، نرخ نوسازی متغیر بین 72 تا 144 هرتز و میدان دید 110 درجه، غوطهوری کامل را تضمین میکنند. اتصال بیسیم از طریق Wi-Fi 7 با پشتیبانی از باندهای 5 و 6 گیگاهرتز انجام میشود که امکان استریم همزمان VR و اتصال به اینترنت را فراهم میکند و حتی یک آداپتور وایفای اختصاصی نیز همراه دستگاه است. یکی از قابلیتهای جالب Steam Frame، امکان اجرای بازیهای غیر VR روی یک صفحه مجازی بزرگ است؛ بازیهایی که با برچسب “Frame Verified” مشخص میشوند (مانند Hades 2) تایید شدهاند که به خوبی و با رزولوشن بالا روی این هدست اجرا خواهند شد.
زمان عرضه و استراتژی قیمتگذاری | سکوت قبل از طوفان
در حالی که هنوز تاریخ دقیق عرضهای به صورت رسمی اعلام نشده است، ولو در مصاحبهها و گفتگوهای غیررسمی اشاره کرده که هدف آنها عرضه محصولات در اوایل سال 2026 (احتمالاً سه ماهه اول، بین ژانویه تا مارس) است. استراتژی توزیع نیز مشابه Steam Deck خواهد بود و فروش مستقیم از طریق استیم و شرکای منطقهای مثل Komodo در آسیا انجام میشود تا دسترسی جهانی بهتری فراهم شود. در مورد قیمت، اگرچه عدد دقیقی روی میز نیست، اما ولو وعده داده که قیمتگذاری «منطبق با انتظارات بازار فعلی PC» خواهد بود. پیر-لوپ گریفیس از ولو اشاره کرده که هدف آنها رسیدن به قیمتی است که اگر بخواهید یک پیسی با قطعات مشابه و عملکرد یکسان جمع کنید، هزینه مشابهی داشته باشد. با توجه به مشخصات قدرتمند و وجود دو مدل 512 گیگابایتی و 2 ترابایتی و امکان خرید باندل با کنترلر یا بدون آن، احتمالاً با بازه قیمتی متنوعی روبرو خواهیم بود که دست خریدار را باز میگذارد.
جمعبندی | آیا ولو برنده جنگ بعدی است؟
با کنار هم قرار دادن تمام قطعات این پازل تکنولوژیک، تصویر واضحی از آیندهای که ولو ترسیم کرده، شکل میگیرد. Steam Machine قرار نیست جایگزین مستقیم PS5 یا Xbox شود یا با آنها وارد جنگ مستقیم شود؛ بلکه آمده تا دستهبندی جدیدی را تعریف کند. این محصول برای کسانی است که آزادی عمل پیسی، قیمت مناسب کنسول و کیفیت بالای سختافزار را یکجا میخواهند و شاید فضای کافی برای یک ستاپ دسکتاپ بزرگ را ندارند. ترکیب یک سختافزار قدرتمند و قابل ارتقا، سیستمعاملی که روز به روز بالغتر و سازگارتر میشود، کنترلری که با تکنولوژی TMR مرزهای دقت و دوام را جابجا کرده و هدستی که واقعیت مجازی را با حذف سیمها دسترسپذیرتر میکند، نشان میدهد ولو فقط یک کنسول نساخته، بلکه یک اکوسیستم کامل و منسجم خلق کرده است. اگر ولو بتواند در عرضه و قیمتگذاری به اندازه مهندسی محصولش موفق عمل کند، Steam Machine نه تنها نفس تازهای به بازار راکد سختافزار میدمد، بلکه میتواند استانداردهای صنعت گیمینگ را برای سالهای آینده بازتعریف کند و شاید روزی برسد که در کنار هر تلویزیونی، یک مکعب مشکی کوچک با لوگوی استیم ببینیم.
حالا نوبت شماست که قضاوت کنید؛ آیا فکر میکنید این مکعب مشکیرنگ و اکوسیستم همراهش، قدرت آن را دارند که جایگزین کنسولهای نسل نهمی یا کیسهای غولپیکر شما شوند؟ یا شاید قیمت احتمالی و عادت به پلتفرمهای فعلی، مانع از مهاجرت شما خواهد شد؟ کدامیک از این سه محصول (کنسول، کنترلر یا هدست) بیشتر شما را هیجانزده کرده است؟ نظرات و پیشبینیهای خود را با ما در میان بگذارید.
