نگاهی به بهترین بازی‌های فوتبالی تاریخ

فوتبال فراتر از یک ورزش است؛ یک هنر، یک جادو، یک سموفی جذاب که از همان اوایل تولد در درون‌مان نهادینه می‌شود. یعنی همان روزی که کودک پا می‌گیرد و به درک حداقلی از محیط اطرافش می رسد، مثل حکایت شمع و پروانه، به سمت توپ جذب می‌گردد. بعدها بزرگ‌تر می‌شود، زبان باز می‌کند و اطرافش را دقیق‌تر می‌بیند! می بیند که همه‌ پای یک تلویزیون جمع می‌شوند و برای لحظاتی هیچ چیزی جز آن زمین سبز دوست داشتنی نمی‌بینند. با خودش کلنجار می‌رود که حتماً این چیز مهمی است و من هم باید در آن نقشی داشته باشم. باز هم بزرگ می‌شود، درکش قوت می‌گیرد و می‌فهمد که فرایند پیش رویش فوتبال نام دارد و چه بخواهد یا نخواهد بخش قابل توجهی از زندگی‌اش با آن تنیده می‌شود. حالا اگر این بچه عاشق بازی‌های ویدئویی بشود که قطعاً هم می‌شود، دیگر کار تمام است. او در نهایت به یک گیمر حرفه‌ای عاشق بازی‌های فوتبالی تبدیل می‌شود که همه ساله جیبش را برای EA FC (همان FIFA خودمان) خالی می‌کند، برای دوستانش کری می‌خواند و خودش را غول شکست ناپذیر بازی‌های ورزشی قلمداد می‌کند. همه‌ی‌مان این پروسه را بلااستثنا طی کرده‌ایم. یک جورایی این راه، یک مسیر تکاملی است که همه باید یک بار آن را بگذرانند. به همین خاطر نوستالژی‌های‌مان هم فراوان است. در این مطلب اما قصد داریم بهترین بازی‌های فوتبالی تاریخ را مرور کنیم. بازی‌هایی که خیلی‌های‌شان متعلق به گذشته خیلی دور هستند و عده‌ای هم نزدیک‌تر! آن هم از شرکت‌های مختلف مثل EA و Konami و سایر رفقای‌شان. برای مشاهده ادامه مطلب با وب سایت تک سیرو همراه باشید.

Sensible World Of Soccer (1994)

Sensible World Of Soccer بهشت عاشقان بازی آرکید بود. یک بازی فوتبالی معرکه که برای اولین بار در سال 1994 عرضه شد و به واسطه گیم پلی سریع و جذابش تا ابد در یادها باقی ماند. تصورش را بکنید، 1500 تیم و 27 هزار بازیکن، آن هم برای یک بازی که حداقل 3 دهه از انتشار آن زمان گذشته است! اما همانطور که گفتیم برگ برنده بازی گیم پلی بی‌وقفه و دیوانه‌وارش بود. به عنوان مثال از ویژگی‌های بازی می‌توان به کنترل ساده و در عین حال انعطاف‌پذیر آن اشاره کرد که به بازیکنان این امکان را می‌داد تا شوت‌های راه دور و گل‌های خارق العاده‌ای را به ثمر برسانند. از طرفی دست گیمر برای تکنیک‌های فردی هم کاملاً باز بود. به واسطه همین چند نکته ساده بسیاری از گیمرهای آن زمان که علاقه به بازی‌های فانتزی و سریع داشتند هیچ گزینه‌ای بهتر از این عنوان را نمی‌توانستند در بازار پیدا کنند. اگر چه بازی به دلیل رقابت FIFA و PES تحت الشعاع قرار گرفت اما هنوز هم طرفداران پرشور خودش را دارد که حتی نسخه‌های بروزشده و آنلاین آن را تجربه می‌کنند.

FIFA 10

FIFA 10 در حقیقت جدی‌ترین دورخیز EA برای تاج و تخت بازی‌های فوتبالی بازار بود. آن زمان اتفاقاً کونامی هم جایگاه متزلزلی داشت و غربی‌ها هم قدر فرصت را دانستند و درست در همینجا به لطف FIFA 10 میخ نهایی را به تابوت Konami و PES زدند. برای اولین بار در این سری EA توانسته بود با FIFA 10 تعادلی میان شبیه‌سازی واقع گرایانه و گیم پلی سرگرم کننده را برقرار کند. از آن طرف سیستم دریبل 360 درجه هم به گیمر آزادی عمل فوق العاده ای برای کنترل توپ و امکان حرکات پیچیده و طبیعی فراهم می‌کرد. به این موارد بهبود هوش مصنوعی، تحول سیستم پاسکاری و جلوه‌های بصری ارتقا یافته را اضافه کنید تا شما هم مثل ما به ارزش‌های ملموس این بازی پی ببرید. فیزیک و انیمیشن‌های بازی نیز بهبودهای زیادی پیدا کرده بود؛ به طوری که هر حرکت و تکل بازیکنان به شکلی واقع‌گرایانه‌تر و دقیق‌تر نمایش داده می‌شد. حتی دروازه‌بان‌ها عملکرد بهتری داشتند و به خوبی می‌توانستد در برابر ضربات از خودشان واکنش نشان دهند.

PES 06

PES 06 برای ما گیمرها حکم Breaking Bad برای عاشقان سریال‌های تلویزیونی را دارد. یک قداست خاص که در سایه آن توانستیم بهتر و بیشتر دنیای بازی‌های فوتبالی را درک کنیم. دلیلش هم کاملاً مشخص است؛ واقع گرایی و انقلاب! سیستم گیم‌پلی بازی به قدری دقیق و طبیعی بود که بازیکنان احساس می‌کردند در حال تجربه یک بازی واقعی فوتبال هستند؛ این یعنی هر پاس، شوت، تکل و دریبل به شکلی روان و با جزئیات دقیق اجرا می‌شد. حتی هوش مصنوعی حریفان به‌طور شگفت‌انگیزی پیشرفته بود و رقابت‌هایی بسیار چالش‌برانگیز و تاکتیکی ایجاد می‌کرد که هرگز نظیر آن را ندیده بودیم. در نتیجه باید مدام این در و آن در می‌زدیم تا با تاکتیک‌های جدید حریفان‌مان را تار و مار کنیم. حرکت هوشمندانه بازیکنان بدون توپ، سبک‌های دویدن منحصر به فرد برای ستارگانی همچون بکام و هنری، اضافه شدن ضربات آزاد سریع و بسیاری ویژگی‌های دیگر هم را هم باید به این لیست اضافه کنیم. به واسطه همین موارد، PES 06 در بسیاری از محافل به‌عنوان بهترین و واقع‌گرایانه‌ترین شبیه‌سازی فوتبال در تاریخ بازی‌های ویدیویی شناخته می‌شود.

FIFA 98: Road to World Cup

جام جهانی 98 فرانسه برای ما ایرانی‌ها یک حال و حوای دیگر داشت. آن تیم رویایی ایران و کلکسیونی از دیگر تیم‌ها آن هم با بازیکنان افسانه‌ای‌شان یک رقابت معرکه را به تصویر کشیدند. بازی FIFA 98 هم ادای دین شایسته احترام به این رقابت‌ها بود. بازی که به لطف گرافیک سه بعدی و تجربه نوآورانه و جذاب خودش توانست به عنوان یکی از بهترین بازی‌های ورزشی تاریخ در دل ما گیمرها جا بگیرد. به طرز عجیبی سیستم فیزیک بازی واقع گرایانه به نظر می‌رسید و البته قابلیت‌هایی مانند شوت‌های قدرتی، دریبل‌های پیچیده و امکان استفاده از تاکتیک‌های مختلف در طول بازی جذابیت زیادی به آن بخشیده بود. یکی دیگر از ویژگی‌های برجسته گیم‌پلی، فوتبال پنج‌نفره داخل سالن بود که حالت متفاوتی از بازی را به کاربران می‌داد و تنوع بالایی را در تجربه بازی ایجاد می‌کرد. علاوه بر این، قابلیت ویرایش تیم‌ها و بازیکنان و انتخاب تیم‌های مختلف از سراسر دنیا، باعث افزایش شخصی‌سازی تجربه بازی می‌شد.

FIFA Street (2012)

FIFA در حوالی سال‌های 2012، به قدری خوش درخشید که شهامت پیاده کردن‌ ایده‌های پرریسک را هم پیدا کرده بود. FIFA Street اولین جلوه‌ی این شهامت بود. اتفاقاً با وجود مخالفت‌های ریز و درشتی که سر راهش وجود داشت، توانست تبدیل به یکی از محبوب‌ترین عناوین فوتبالی EA شود. آن‌قدر محبوب که EA بعد از یک دهه تصمیم گرفت شکل و شمایل جدیدی از آن را تحت عنوان Volta به بازی‌هایش اضافه کند. به هر حال کمتر کسی می‌تواند پیدا شود که به تجربه بازی در خیابان‌ها و کوچه‌های انگلیس و برزیل نه بگوید! بازی FIFA Street هم به طور ویژه به بازی‌های خیابانی در زمین‌های جذاب و منحصر به فرد می‌پر داخت. این‌بار بازیکنان باید روی شیرین‌کاری‌های فوتبالی و حرکات نمایشی تمرکز می‌کردند و چندان به سیستم‌های پاسکاری و تاکتیک‌های تیمی میل و رغبت نشان نمی‌دادند. اتفاقاً کنترل توپ در فضاهای محدود خیابانی نیازمند هوش و دقت بالایی بود. اما EA توانست به یک رابط گیم پلی فوق العاده جذاب و کاربردی دست پیدا کند که در آن یاد گرفتن حرکات تکنیکی راحت و صدالبته جذاب بود. ناگفته نماند که EA در زمینه گرافیکی و پویایی محیط هم همه‌ی‌مان را غافلگیر کرده بود و حتی می‌توان گفت از نظر چهره پردازی بازیکنان نسبت به نسخه اصلی این مجموعه هم ارتقای قابل قبولی را شاهد بودیم.

FIFA 12

بازار بازی‌های فوتبالی آن زمان حداقل حساب و کتاب داشت. یعنی هم EA و هم Konami خوب می‌دانستند که برای برتری در بازار نیازمند پیشرفت مداوم هستند. EA اما توانست FIFA 12 را به نقطه عطف این سری مبدل کند. در وهله اول فیزیک بازیکنان به طرز عجیبی بهتر از قبل شده بود. این بار دیگر برخورد بازیکنان از آن حالت تصنعی قبلی فاصله می‌گرفته و واقعی‌تر از هر زمان دیگری به نظر می‌رسید. از همه مهم‌تر سیستم دفاعی نیز بالاخره بهبود کلی پیدا کرد. جایی که صرفاً فشار دادن چند دکمه برای عملکرد دفاعی کافی نبود و بازیکنان باید به یک بینش عمیقی از موقعیت یابی و زمان بندی برای پس گرفتن توپ می‌رسیدند. سیستم پاس‌کاری‌ها و شوت زنی‌ها هم حتی یک سر و گردن بهتر از نسخه‌های قبلی شده بودند و در آرمانی‌ترین حالت خودشان قرار داشتند. اما اگر نظر ما را بخواهید برگ برنده FIFA 12 چیز دیگری بود! چیزی که گیمر را مجبور کند 365 روز خالصانه و عاشقانه پای تجربه بازی بنشیند و دم نزند. بله درست حدس زدید؛ Ultimate Team! مود Ultimate Team در این نسخه توانست به آن کمال و رویای همیشگی که EA در سر داشت برسد و تجربه‌ای عمیق و به یادماندنی را رقم بزند.

Winning Eleven 3

ما ایرانی‌ها این بازی را با همان نام فوتبال 98 می‌شناسیم. خیلی از کسانی که این روزها محاسن‌شان سفید شده و در صنعت گیم چند پیراهن بیشتر پاره کرده‌اند، در اصل با همین بازی عاشق دنیای عناوین فوتبالی شدند. Winning Eleven 3 فراتر از یک فوتبال بود. در حالی که خیلی از ماها خاطرات آن دوران را اصلاً به یاد نداریم، اما هنوز هم همان رمز ظاهر کردن تیم‌های منتخب جهان و اروپای آن ورد زبان‌مان است. گرچه بازی دست و بال گیمر را برای حرکات تکتیکی و یک سری پاس‌ها و شوت‌های خاص بسته بود، اما به لطف گیم پلی سرعتی و مبتنی بر تاکتیک خودش توانست تبدیل به یکی از جذاب‌ترین بازی‌های ورزشی تاریخ شود. شما حتی در ابتدای بازی باید حسابی روی ترکیب تیم‌تان مانور می‌دادید، به عنوان مثال ممکن بود که بازیکن اصلی تیم‌تان آمادگی لازم برای حضور در زمین مسابقه را نداشته باشد و ناگزیر چاره‌ای جز ترکیب آن هم باقی نمی‌ماند. شوربختانه آن زمان ترکیب‌ و اسامی کاملاً چینی بودند و ما با همان چشم بسته و زبان عجیب چینی هم کارمان راه می‌انداختیم. نکته‌ای که برای من جالب بود، سیستم هوش مصنوعی بازی بود که برای بازی‌های ورزشی آن زمان فراتر از انتظار ظاهر می‌شد و یک رقابت جذاب و منحصر به فرد را رقم می‌زد.

PES 2013

طبیعتاً نمی‌توان از پرفروش‌ترین نسخه تاریخ PES به سادگی گذشت! عنوانی که بعد از یک دوره افول در سری PES توانست آن را دوباره به اوج برگرداند و با 12 میلیون فروش یکی از خیره کننده‌ترین عناوین این سری لقب بگیرد. درباره ویژگی‌های بازی می‌توان ساعت‌ها سخن گفت. یک گیم پلی سریع که در آن هم تاکتکیک مهم بود هم تکنیک! هم هنر فردی را باید رعایت می‌کردید و هم هنر بازی‌خوانی قوی می‌داشتید. برای اولین بار در این سری کونامی توانست Player ID را به طور دقیق و معرکه پیاده سازی کنند. یعنی هر بازیکن به طور دقیق شبیه‌سازی شده بود و ویژگی‌های فنی و عملکردی خاص خودش را داشت. مثلاً مسی به معنای واقعی کلمه از منظر دریبلینگ حریف نداشت. از آن طرف اما کریستیانو رونالدو با همان پای چپ معجزه‌گرش می‌توانست شوت‌های سهمگینی را روانه دروازه حریف کند. در بخش دفاع، سیستم جدید Tactical Defending با تمرکز بر موقعیت‌یابی و زمان‌بندی صحیح، به بازیکنان این امکان را می‌داد که به جای فشار دادن دکمه‌ها به‌صورت تصادفی، به صورت استراتژیک و هوشمندانه در برابر حملات حریف مقابله کنند. در حمله، بازی به شدت بر روی Complete Dribbling تمرکز داشت که به بازیکنان این اجازه را می‌داد تا دریبل‌هایی پیچیده‌تر و کنترل‌شده‌تری انجام دهند. از طرف دیگر ویژگی‌هایی مثل First Touch Control باعث شده بود تا پاس‌ها بدون هیچ گونه تاخیری به طرز دقیقی به مقصد برسند. تمام این موارد دست در دست هم می‌دهند تا این عنوان را یکی از خارق العاده‌ترین بازی‌های فوتبالی تاریخ قلمداد کنیم.

Football Manager 2014

همیشه که قرار نیست در بازی‌های فوتبالی با توپ سر و کله بزنیم! به هر حال یک بار باید با همان کت و شلوار اتو کشیده روی نیمکت بنشینم و مورینیو‌وار تیم‌مان را هدایت کنیم. قبول کنید که بخش قابل توجهی از گیمرهای عاشق بازی‌های فوتبالی بینش تاکتیکی عمیقی داریم. چون بهتر از سایر کسانی که فوتبال را دنبال می‌کنند، می‌توانیم تاکتیک‌های مختلف را آزمایش کنیم و نتیجه‌ هر کدام را به صورت عینی و ملموس ببینیم. سری بازی‌های Football Manager بهترین گزینه برای تجربه چنین چیزی است. ما با یک شبیه‌ساز مدیریت فوتبال هستیم که با پیچیدگی و ظرافت خاصی به بازیکنان این امکان را می‌دهد تا به‌طور کامل در دنیای مدیریت فوتبال غرق شوند. Football Manager 2014 هم به لطف بهبودهای قابل توجهی که داشت توانست یکی از بهترین عناوین این سری و البته کل بازی‌های ورزشی لقب بگیرد. در وهله اول شاهد پیشرفت هوش مصنوعی هستیم، به نحوی که مربیان حریف دست شما را حین بازی‌ها می‌خوانند و شما را مجبور به تغییر تاکتیک می‌کنند. سیستم مصاحبه‌های مدیریتی نیز به‌طور چشمگیری به عمق بازی اضافه کرده بود؛ جایی که بازیکنان می‌توانستند با دقت در بیان اهداف و استراتژی‌های خود، شغل‌های بزرگ‌تر و فرصت‌های بهتر پیدا کنند. علاوه بر این، ویژگی‌های مدیریتی مانند ارزیابی دقیق بازیکنان، تصمیمات تاکتیکی در طول مسابقات و ارتباطات میان‌فردی با بازیکنان و اعضای هیئت مدیره، به شدت به واقعیت نزدیک شده و تجربه‌ای کاملاً حرفه‌ای و واقعی از دنیای فوتبال را ارائه می‌داد.

سخن پایانی

شما که غریبه نیستید، بازی‌های فوتبالی این روزها در منجلاب کلیشه‌ها و مادی گرایی افتاده‌اند. EA که خودش را بی‌رقیب می‌داند، الزامی نمی‌بیند که چندان بی‌گدار به آب بزند و برای بهتر شدن حتی اندکی تلاش کند. Konami هم که خدارحمتش کند. هر بلایی که فکرش را بکنید بر سر فرانچایز PES آورد و دست آخر با Efootball آن را به گوشه قبرستان فرستاد. این در حالیست که بخش قابل توجهی از عمر گیمری ما با همین بازی‌های فوتبالی بی‌نظیر و خاطره انگیز سپری شده است. عناوینی که در این لیست به آن‌ها پرداختیم و از دلایل موفقیت‌شان بارها سخن گفتیم. مطمئناً شما هم مثل ما در انتهای این مطلب به وضعیت این روزهای بازی‌های فوتبالی غبطه می‌خورید و حتی ناامید می‌شوید. به هر حال باید قبول کنیم که استثنائاً در این زمینه باید کهنه پرست و همان بازی‌های قدیمی و جذاب را ستایش کرد.