داستان یک حماسه؛ چگونه PS2 به پرفروش‌ترین کنسول تاریخ تبدیل شد؟

یک سری چیزها اصولاً خلق می‌شوند تا در تاریخ ثبت بشوند؛ مثل تابلوی شام آخر داوینچی یا سمفونی‌های بتهوون! یعنی حتی اگر روزی بنا به نابودی تمدن فعلی بشریت هم باشد، باز نسل بعدی می‌تواند ما را با همین آثار بشناسد و به نبوغ و خلاقیت‌مان غبطه بخورد. کنسول پلی استیشن 2 (PS2) به عنوان جادوی شرکت Sony یکی ازهمین یادگار‌های ابدی بشریت است. آنچنان که بشریت در ایده‌آل‌ترین و آرمانی‌ترین شرایطش هم نمی‌تواند دیگر نظیر آن را خلق کند. کنسول PS2، یک رفیق بامعرفت و دوست داشتنی برای روزهایی بود که دنیای بازی‌ها تنها در حد یک سرگرمی ساده تلقی می‌شدند اما با آمدن چنین معجزه بی بدیلی دیگر بازی‌ها خودشان یک صنعت بزرگی از سرگرمی را شامل شدند و حتی حتی برای هالیوود و رفقایش خط نشان می‌کشیدند. هر بار که این جعبه جادویی خوش سیما روشن می‌شد و صدای آشنای شروع به گوش می‌رسید، دقیقاً به مثابه آن بود که وارد یک دنیای جدیدی شده‌ایم. بازی‌هایش هر کدام داستانی برای گفتن داشتند؛ از بازی‌های فوتبالی معرکه مثل PES بگیرید تا ظهور Cj در GTA: San Andreas و کریتوس در God of War، کلکسیونی از بازی‌های اعجاب برانگیز آن هم در سبک و سیاق‌های مختلف را پیش روی‌مان قرار می‌دادند! PS2 نه فقط یک کنسول، بلکه پلی بود میان تخیل و واقعیت، جایی که می‌شد ساعت‌ها در دنیای بی‌پایانش غرق شد. سونی به قدری در فروش و عرضه این کنسول محشر عمل کرد که هر کوچه و خانه‌ای از داشتن آن بی‌نصیب نمانده بود. آن زمان دلار هم با ما کمی سر سازش داشت و چالش چندانی، حداقل نه به اندازه مصاعب امروز، پیش روی‌مان نبود. حالا سونی رسماً در جدیدترین خبر خود دقیق‌ترین اطلاعات و آمار از میزان فروش PS2 منتشر کرده است. آماری که گواه می‌دهد با پرفروش‌ترین کنسول تاریخ صنعت گیم روبرو هستیم. برای مشاهده ادامه خبر با وب سایت تک سیرو همراه باشید.

طلوعی که هیچ وقت غروب نکرد!

سونی برای اولین بار در تاریخ مارس سال 2000 میلادی کنسول پلی استیشن 2 را به بازار عرضه کرد. آن‌ها پیش از این توانسته بودند با PS1 بازار تک قطبی کنسول‌های بازی را از Nintendo بگیرند و خودشان را به عنوان اصلی‌ترین مدعی تاج پادشاهی صنعت گیم در عصر مدرن معرفی کنند. حالا اما از آن روز بیش از 24 سال می‌گذرد و سونی حالا به صورت رسمی از فروش 160 میلیون نسخه‌ای این کنسول صحبت به میان آورده است. این یعنی بالاتر از هر پلتفرمی که تا به حال دنیای سرگرمی به خود دیده است. راستش را هم بخواهید بعید است اصلاً هیچ کنسولی در تاریخ بازی‌ها پیدا بشود که جرئت نزدیک شدن به این کنسول را هم داشته باشد. البته این اولین باری نیست که این رقم شگفت انگیز را می شنویم. جیم رایان رئیس سابق پلی استیشن در اوایل سال جاری در پادکست اختصاصی PlayStation Podcast اعلام کرد که پلی استیشن 2 در مجموع 160 میلیون دستگاه فروش را به ثبت رسانده است. اما به هر حال چنین آماری رسمی نبود و خود سونی هم واکنش خاصی در قبال آن نداشت تا این که همین امروز به صورت رسمی این آمار و ارقام انتشار پیدا کرد. آخرین باری که سونی میزان فروش PS2 را اعلام کرده بود به سال 2011 برمی‌گردد که خبر از عرضه 150 میلیونی این دستگاه داده بود. با این حال همچنان در آن زمان سونی کنسول را به صورت محدود هم تولید می‌کرد و به همین خاطر تا یک سال بعد توانست این رقم را به 155 میلیون دستگاه برساند. در نهایت سونی در ژانویه سال 2013 اعلام کرد که ساخت و عرضه PS2 برای همیشه متوقف خواهد شد و آن‌ها هیچ پشتیبانی سخت افزاری و نرم افزاری در قبال آن نخواهند داشت. طبیعتاً اینجا دیگر خط پایان این کنسول دوست داشتنی بود و باید دفتر آن را برای همیشه می‌بستیم. در کمال ناباوری، در شرایطی که بیش از یک دهه از توقف عرضه این کنسول می‌گذرد حالا سونی اعلام کرده که آن‌ها موفق شده‌اند بیش از 5 میلیون دستگاه دیگر از این کنسول را به فروش برسانند تا با رقم 160 میلیونی در جایگاه نخست پرفروش‌ترین کنسول تاریخ قد علم کند.

دو رقیبی که از صفحه رقابت محو شدند!

PS2 در همان زمان عرضه‌اش دو رقیب جدی در بازار داشت. اولین کنسول که از قضا مهم‌ترین رقیب هم به شمار می‌آمد، کنسول Nintendo GameCube بود. به هر حال نینتندو پادشاه آن زمان در صنعت گیم قلمداد می‌شد و طبیعتاً بیشترین پشتوانه مردمی را هم داشت. از قضا آن‌ها اصلاً قرار بود کنسول نسل قبلیشان را با همکاری Sony بسازند که دست آخر توافق شکل گرفته میان مدیران دو شرکت راه به جایی نبرد تا در نهایت سونی تصمیم گرفت راهش را جدا کند و کنسول مدنظر خودش را بسازد. در نسل بعدی اما PS2 می‌خواست در همان اول کار نسخه کنسول نینتندو را بپیچد. اتفاقاً در این هدف خودش هم موفق بود. نینتندو گیم‌کیوب که در سال 2001 معرفی شد، کنسول قابل احترامی بود و بازی‌های جذابی مانند The Legend of Zelda: The Wind Waker و Super Smash Bros. Melee را ارائه داد. با این حال از نظر فروش چندان موفقی نصیبش نشد و تنها توانست حدود 21 میلیون دستگاه را به فروش برساند. دومین رقیب هم که از قضا بعدها حسابی موی دماغ سونی شد، کنسول Xbox نسل اول بود. ایکس‌باکس (نسل اول) که اولین ورود مایکروسافت به بازار کنسول‌ها بود، با قدرت سخت‌افزاری بالا و بازی‌هایی نظیر Halo: Combat Evolved توانست توجه زیادی جلب کند. اما با فروش حدود 24 میلیون دستگاه، همچنان در برابر PS2 حرفی برای گفتن نداشت. در نهایت این PS2 بود که توانست جدال کنسول‌ها را به راحتی پیروز شود و از ضعف رقبای خودش برای فروش بالا بهره ببرد. در نهایت هم همانطور که همه می‌دانند، PS2 با همین پشتوانه فروش خوبش توانست برای عنوان محبوب‌ترین کنسول تاریخ هم خیز بردارد.

نگاهی به پرفروش‌ترین کنسول‌های تاریخ

سال‌های زیادی از عرضه PS2 گذشته و کنسول‌های متنوع و مدعی پا به عرصه وجود گذاشتند. طبیعتاً وقتی سونی چنین رقم خیره‌کننده‌ای از فروش کنسول را به جای می‌گذارد، خودش هم بیشترین بخت و اقبال برای تکرار چنین رکوردی را دارد. اما راستش را بخواهید حتی خود سونی هم از دستیابی به چنین موفقیتی عاجز بود. اولین کنسولی که امید می‌رفت جا پای پدرش بگذارد، PS3 بود. کنسولی که جدا از سخت افزار مناسب، هم کنترلر معرکه‌ای داشت و هم این که برای اولین بار مفهوم بازی‌های انحصاری را وارد فاز جدیدی کرد. تصورش را بکنید، Uncharted و The Last of Us در یک سمت، Killzone و God of War در سمت دیگر! مگر می‌شود چنین کنسولی نتواند ردای پرفروش‌ترین پلتفرم صنعت گیم را به تن کند؟ این اتفاق اما افتاد و اگر تنها یک دلیل بتوانیم برای آن نام ببریم، عملکرد فوق العاده Xbox 360 بود. مایکروسافت (Microsoft) با Xbox 360 اجازه نداد سونی یکبار دیگر موفقیت چشمگیر سابقش را تکرار نکند. مطمئناً اگر ردموندی‌ها نمی‌بودند چشم بادامی‌های ژاپنی خیلی زودتر و شاید راحت‌تر از نسل قبل می‌توانستند رکوردهای تاریخ صنعت گیم را بشکنند. اما به هر حال کنسول PS3 نتوانست از پس رقیب خودش بربیاید، چون اول از همه هم دیرتر به بازار عرضه شد و هم به خاطر سیاست‌های غلط مثل قیمت بالا جنگ را به رقیبش باخت. بعدها اما PS4 اشتباهات نسل گذشته را جبران کرد و با شکست قاطعانه Xbox One توانست 118 میلیون دستگاه فروش را به ثبت برساند که آن هم فاصله زیادی با PS2 داشت. PS5 هم در حال حاضر در خوشبینانه‌ترین حالت 60 میلیون دستگاه فروش داشته و با توجه افت واضح خرید کنسول‌های گیمینگ توسط مخاطبین بعید است حتی بتواند موفقیت PS4 را تکرار کند. در نهایت می‌رسیم به دانه‌ درشت‌ترین رقیب پلی استیشن یعنی Nintendo! حقیقتاً Nintendo بیشترین شانش را برای شکست رکورد تاریخی PS2 دارد. آن‌ها همین حالا با نینتندو DS نزدیک به 155 میلیون فروش داشته‌اند و با فاصله بسیار کمی در تعقیب PS2 هستند، اما به هر حال با توجه به توقف تولید این دو پلتفرم احتمالاً نتیجه تغییری پیدا نمی‌کند. از طرفی فراموش نکنید که همچنان Nintendo Switch شانس بالایی برای تصاحب جایگاه پرفروش‌ترین کنسول تاریخ را دارد. در حال حاضر این کنسول با فروش 146 میلیون دستگاه در تعقیب بالانشینان جدول است. از آنجایی که همچنان می‌توانیم انتظار عرضه این کنسول تا چند سال آتی را داشته باشیم هیچ بعید نیست بالاخره رکورد جاودانه PS2 شکسته شود. البته راستش را بخواهید احتمالاً Nintendo Switch 2 مهم‌ترین مانع برای کسب چنین موفقیتی باشد که در آن صورت همین کنسول هم می‌تواند خودش را در قامت یک مدعی جدی جلوه دهد.

PS2 چگونه به پرفروش‌ترین کنسول تاریخ تبدیل شد؟

• قابلیت پخش DVD

این جمله را از ما نشنیده بگیرید، اما تعداد قابل توجه از کسانی که کنسول PS2 را خریداری کردند، اصلاً گیمر نبودند! قبول دارم این جمله ادعای عجیبی است اما اگر از آن‌هایی که چند پیراهن بیشتر پاره کرده‌اند بپرسید، خودشان به چنین ادعایی مهر تایید می‌زنند. اما اصلاً چه اتفاقی افتاد که عموم جامعه به یکباره تصمیم به خرید کنسول پلی استیشن 2 گرفتند؟ پاسخ فقط یک عبارت است؛ قابلیت پخش DVD! در آن زمان به هر حال فیلم‌های سینمایی و سریال‌ها وارد فاز جدیدی شده بودند و گسترش DVDها در رونق آن‌ها نقش به سزایی داشتند. سونی در یک اقدام جالب قابلیت پخش DVD را هم به کنسول خودش اضافه کرده بود تا مصارف چندگانه پلتفرم خودش را ارتقا دهد. اتفاقاً همین مورد بیشترین تاثیر را در میزان فروش این کنسول داشت. آن زمان شما برای خرید یک دستگاه پخش DVD باید نزدیک به 500 دلار هزینه می‌کردید. این در حالی بود که می‌توانستید با قیمت 300 دلار کنسول PS2 را بخرید تا علاوه بر تجربه بازی‌های ویدئویی، یک دستگاه مقرون به صرفه پخش DVD هم داشته باشید. از شما چه پنهان ما گیمرها که آن زمان سن کمی هم داشتیم با همین حربه خانواده‌ها‌ی‌مان را برای خرید PS2 راضی می‌کردیم. به هر حال این یک تیر بود و چند نشان! هم خانواده‌ها راحت‌تر می‌توانستند فیلم‌های سینمایی و سریال‌ها را ببینند، هم ما با بازی‌های ویدئویی معرکه این کنسول به نان و نوایی می‌رسیدیم

• کلکسیون خارق العاده بازی‌ها

سونی فکر همه جا را کرده بود. آن‌ها خوب می‌دانستند که برای موفقیت در بازار رقابتی‌ کنسول‌ها باید بازی‌های انحصاری موفقی هم بسازند. آن‌ها حتی توانستند شرکت‌های بزرگی مثل راکستار (Rockstar) را برای عرضه انحصاری Grand Theft Auto: San Andreas برای کنسول پلی استیشن 2 (به مدت یکسال) متقاعد کنند. جدا از این قضیه بازی‌های انحصاری این پلتفرم هم حسابی سنگ تمام گذاشته بودند. در یک سمت میدان، کوجیما با Metal Gear Solid 2: Sons of Liberty توانست داستان پردازی گیمینگ را متحول کرده و سبک مخفیکاری مدرن را بنا کند. از آن سمت هم God of War و کریتوس دوست داشتنی را داشتیم که بی‌گمان بهترین عنوان اساطیری تاریخ صنعت گیم به شمار می‌رود. این اما پایان کار نبود و عناوین درخشان زیادی مثل Shadow of the Colossus و Final Fantasy X هم توانستند موفقیت سایر بازی‌ها بر روی کنسول PS2 را تکرار کنند.

• پشتیبانی از بازی‌های چندنفره

اگر این روزها بازی‌های آنلاین و چند نفره به بخش اصلی صنعت گیم مبدل شده‌اند و عناوین داستانی به حاشیه رفته‌اند، به خاطر گام بزرگی است که PS2 در زمان خود برای شکوفایی این قسمت برداشت. در اوایل دهه 2000 میلادی با اوج گیری و گسترش استفاده از اینترنت، سونی هم تصمیم گرفت امکان تجربه چند نفره بازی‌ها چه به صورت محلی و شبکه‌ای و چه به صورت آنلاین فراهم کند. در ابتدا بازی‌های اندکی از حالت‌های چند نفره پشتیبانی می‌کردند. اما سونی زمانی که استقبال فوق العاده گیمرها از همان اندک عناوین اولیه را دید تصمیم گرفت تمرکز خود بر روی این بخش را بیشتر کند. بازی‌هایی مثل Metal Gear Solid 3: Subsistence، Mortal Kombat: Armageddon، Tom Clancy’s Splinter Cell: Pandora Tomorrow و Marvel: Ultimate Alliance از محبوب‌ترین عناوین چند نفره این کنسول به حساب می‌آمدند. وجود چنین بازی‌هایی باعث شد تا سلیقه گیمرها هم دستخوش تغییر شود. به هر حال کمتر کسی پیدا می‌شود که لذت تجربه با یک گیمر حرفه‌ای را به هوش مصنوعی ترجیح ندهد.

• طراحی جذاب و سخت افزار مناسب

طراحی بدنه PS2 بسیار کاربرپسند و جذاب بود. این کنسول با ابعاد نسبتاً کوچک و طراحی زیبا، به راحتی در هر فضایی جا می‌شد و به‌عنوان یک دستگاه شیک و مدرن در اتاق‌های نشیمن به چشم می‌آمد. طراحی آن به گونه‌ای بود که کاربر می‌توانست دستگاه را به‌صورت عمودی یا افقی قرار دهد. از طرف دیگر PS2 به عنوان یک دستگاه با طول عمر بالا شناخته می‌شد. اگرچه در ابتدا نگرانی‌هایی درباره دوام آن وجود ذاشت، اما با گذشت زمان PS2 ثابت کرد که می‌تواند مثل یک رفیق قدیمی سال‌ها پا به پای گیمرها به حیاتش ادامه دهد. این ویژگی باعث شد تا این دستگاه به یکی از محبوب‌ترین کنسول‌ها تبدیل شود، به‌ویژه برای کسانی که به دنبال یک پلتفرم با طول عمر بالا بودند. درباره سخت افزار کنسول هم باید گفت که PS2 در زمان عرضه به عنوان یکی از قدرتمندترین کنسول‌های بازی در بازار شناخته می‌شد. این کنسول با پردازنده Emotion Engine و پردازنده گرافیکی Graphics Synthesizer از نمایش گرافیک‌های پیچیده و کاراکترهای سه‌بعدی به خوبی پشتیبانی می‌کرد. آنچنان که بعدها مشخص شد صدام حسین قصد داشت از همین سخت افزار قوی هم برای ساخت یک سلاح کشتار جمعی استفاده کند.

کلام پایانی

حتی مسی و رونالدو، حتی هیچکاک ومارلون براندو در طول تاریخ کم منتقد نداشتند! یعنی این اساطیر گرچه صنعت و ژانر خودشان را متحول کردند، اما باز هم یک نمک نشناسی پیدا می‌شود که به آن‌ها خرده بگیرد و حتی آن‌ها را یک فرد عادی قلمداد کند. PS2 اما اصلاً اینگونه نیست! آن قدر که صغیر و کبیر، پیر و جوان، زن و مرد و خلاصه هر قشر خاصی از جامعه را که دنبال کنید، بالاخره یک جایی در زندگی‌ گذرشان به PS2 افسانه‌ای خورده است و به طور قطع هم از تجربه بی‌بدیل آن بی‌نصیب نمانده‌اند. کنسولی افسانه‌ای که صنعت گیم را به قبل و بعد از خودش تبدیل کرد. PS1 گرچه پایه ریزی یک تحول بزرگ در بازی‌های ویدئویی را انجام داد، اما این پلی استیشن 2 بود که آن را به کمال رساند. کنسولی که حالا بر بام صنعت گیم ایستاده و احتمالاً هیچ کس هم نتواند آن را تکان دهد.