با تاریخچه شکل گیری بازی های ویدیویی آشنا شوید

صنعت بازی ویدیویی امروزه به تجارتی با ارزشی بالاتر از 100 میلیارد دلار در جهان تبدیل شده است. دو سوم خانواده های آمریکایی حداقل یک عضو دارند که به صورت مرتب بازی ویدیویی انجام می دهد. جای تعجب نیست اگر بگوییم که بازی های ویدیویی نه فقط مربوط به دو دهه اخیر، بلکه چندین دهه است که وجود دارند و پلتفرم های مختلفی در دنیا وجود دارند که بازی ویدیویی ارائه می کنند. از سیستم های آرکید گرفته تا کنسول های خانگی و حتی موبایل ها به عنوان پلتفرم هایی برای اجرای بازی های ویدیویی شناخته می شوند. از این روی ما در این مقاله با شما همراه شده ایم تا در خصوص تاریخچه شکل گیری بازی ویدیویی با شما صحبت کنیم.

در بیشتر گیمرها، روزی که پدر با کنسولی در دست به خانه آمد یک روز ویژه و تکرار نشدنی بود. زمانی که فیش ها را متصل می کردیم، فیلم یا دیسک بازی را در کنسول قرار می دادیم و وارد دنیایی می شدیم که برای ساعت ها ما را سرگرم می کرد. از تعطیلات تابستانی تا قوانینی که برای بازی کردن در روزهای امتحان وضع می شد حالا تبدیل به یک خاطره شیرین شده اند. از این روی ما در تک سیرو تصمیم گرفته ایم شما را با تاریخچه ای که دنیای Video Game پشت سر گذاشته است آشنا کنیم.

روزهای آغازین شکل گیری بازی ویدیویی : از آزمایشگاه تا اتاق نشیمن

بازی های ویدیویی به عنوان یک مهمان همیشگی در خانه های سراسر دنیا شناخته می شوند. با این حساب شاید باورتان نشود اگر بگوییم که آغاز این رشته به آزمایشگاه های علمی در دهه 1950 باز می گردد. آقای داگلاس در سال 1952 به عنوان بخشی از پایان نامه خود در دانشگاه کمبریج، بازی با نام اکسو خلق کرد. این بازی اصلا شبیه به چیزی که ما امروز به عنوان بازی ویدیویی می شناسیم نبود و در واقع یک آزمایش کامپیوتری محسوب می شد.

چند سال بعد در سال 1958 یک بازی شبیه ساز تنیس را تولید کرد. یک کامپیوتر آنالوگ بزرگ و یک صفحه نمایش اسکوپ به این منظور استفاده شد. این بازی برای اولین بار توسط بازدیدکنندگان سالانه آزمایشگاه ملی بروکهیون در نیویورک به نمایش در آمد. با این حال نقطه عطف ساخت بازی ویدیویی به سال 1962 باز می گردد. استیو راسل در این سال در موسسه فناوری ماساچوست، بازی جنگ ستارگان را ساخت. این بازی اولین نسخه بازی ویدیویی در دنیا بود که قابلیت اجرا روی چندین کامپیوتر را داشت. در واقع این بازی باعث شد که بازی ها، از آزمایشگاه به اتاق نشیمن وارد شوند. در واقع این آغاز راهی بود که حالا تبدیل به یک صنعت چند میلیارد دلاری شده است. این صنعت با سرعت نور رشد کرد و حالا یکی از تاثیرگذار ترین رسانه های جهان است.

طلوع کنسول های خانگی

در سال 1967 گروهی از توسعه دهندگان شرکت Sanders Associates, Inc که توسط Ralph Baer رهبری می شد، یک سیستم بازی ویدیویی را عرضه کردند که می توانست تصاویر را از تلویزیون اجرا کند. این کنسول به Brown Box معروف شد.
Baer به عنوان پدر بازی های ویدیویی شناخته می شود. او دستگاه خود را به شرکت Magnavox ارائه کرد و این شرکت در سال 1972 اولین کنسول خود را به نام Odyssey را به عموم مردم عرضه کرد. اودیسه نتوانست موفقیت تجاری کسب کند و چند سال بعد از عرضه از بازار خارج شد. با این وجود برای این کنسول 28 بازی عرضه شد که آن ها الهام بخش بازی های شرکت Atari در سال 1972 شدند. در سال 1975 آتاری یک نسخه از بازی پینگ پنگ را عرضه کرد که به اندازه نسخه آرکید آن توانست موفقیت داشته باشد.

در پی تقلید آتاری از شرکت اودیسه، مدیران این شرکت مشکل حقوقی پیدا کردند و همین مسئله باعث شد که آتاری در دادگاه به دلیل نقض حق کپی رایت محکوم شناخته شود و در 20 سال آینده حدود 100 میلیون دلار به شرکت اودیسه به خاطر استفاده از الگوریتم های بازی سازی پرداخت کند.

سال 1977، آتاری یک کنسول خانگی به نام Atari 2600 را منتشر کرد که دسته های بازی و کارتریج های قابل تعویض را ارائه می کرد. بازی ها به صورت چند رنگ اجرا می شدند و می توان گفت که در همین سال، نسل دوم کنسول های بازی عرضه شدند.
نقاط عطف بازی های ویدیویی در خلال سال های اواخر دهه 1970 الی اوایل دهه 1980 شامل موارد زیر می شود:

• انتشار بازی آرکید Space Invaders در سال 1978
• راه اندازی شرکت Activision در سال 1979 که به عنوان اولین توسعه دهنده بازی های شخص ثالث شناخته می شد و بازی های کراس پلتفرم را عرضه می کرد.
• معرفی بازی Pac-Man که یکی از محبوب ترین بازی ها در ایالات متحده شناخته می شد و در ژاپن ساخته شده بود.
• ساخت اولین نسخه بازی Donkey Kong که شخصیت ماریو را معرفی می کرد و برای کنسول نینتندو عرضه شد.
• انتشار اولین بازی Flight Simulator توسط شرکت مایکروسافت.

افول صنعت بازی های ویدیویی

در سال 1983 یک افول شدید در صنعت بازی های ویدیویی آمریکای شمالی روی داد. عوامل مختلفی باعث بروز این افول شدند که از جمله مهم ترین این عوامل می توان به اشباع بازار کنسول های بازی اشاره داشت. رقابتی که در این سال میان شرکت های سازنده صورت گرفت، تبلیغات شدیدی به همراه داشت و عملا بازی ها از کیفیت لازم برخوردار نبود. برای مثال بازی بدنام E.T در این سال عرضه شد. این افول باعث شد که چندین شرکت کامپیوتری ساخت بازی ویدیویی متحمل شکست های بزرگی شوند و از گردونه رقابت خارج شوند.

صنعت بازی ویدیویی در سال 1985 شاهد ورود یک سیستم جدید به نینتندو بود. این سیستم در ژاپن با نام فامیکوم عرضه شد و از زمان ورود به بازار ایالات متحده آمریکا با پیشرفت هایی همراه بود. نسبت به کنسول های قبلی، این کنسول از لحاظ گرافیکی، رنگ، صدا و گیم پلی 8 بیتی بهبود یافته بود و شاید بتوان گفت که همین امر باعث شد که این کنسول مورد استقبال قرار گیرد.
نینتندو به صورت رسمی در سال 1889 کار خود را آغاز کرده بود. سازنده کارت های بازی ژاپنی و تعدادی از فرنچایز های مهمی که در صنعت بازی های ویدیویی تا به امروز منتشر شده است توسط این شرکت معرفی شده اند. از جمله مهم ترین این بازی ها می توان به سوپر ماریو، متروید و زلدا اشاره نمود. یکی از مهم ترین اقدامات نینتندو را می توان وضع کردن مقررات برای شرکت های شخص ثالث جهت پیشگیری از ورود بازی های بی کیفیت بود. توسعه دهندگان باید در ابتدا نظر شرکت را جلب می کردند تا بتوانند برای این کنسول بازی عرضه کنند.

بسیاری از توسعه دهندگانی که برای نینتندو در حال فعالیت بودند را می توان شرکت هایی مانند Capcom، Konami، Square و Enix دانست. (شرکت های Square و Enix در سال 2003 ادغام شده و شرکت Square Enix را تشکیل دادند.)
در سال 1989 نینتندو یک کنسول دستی 8 بیتی را عرضه کرد و بازی پرفروشی مانند تتریس نیز در این کنسول گنجانده شده بود. در طول 25 سال آینده، نینتندو چندین بازی جانشین نیز معرفی کرد که همه آن ها توانستند موفقیت بسیار زیادی را در بازار کسب کنند.

آغاز جنگ کنسول ها

برای اولین بار در سال 1989 شرکت Sega یک کنسول 16 بیتی را با نام جنسیس به عنوان جانشین Sega Master System در آمریکای شمالی عرضه کرد. جنسیس نسبت به نینتندو از فناوری بالاتری برخوردار بود و همچنین بازاریابی موفق این شرکت در کنار انتشار بازی Sonic the Hedgehog باعث شد که در سال 1991 عرضه شد، سگا در سطح بالاتری از نینتندو قرار گیرد. اوایل تا اواسط دهه 1990 بازی های محبوب زیادی منتشر شدند که در هر دو کنسول اجرا می شدند، از جمله این بازی ها می توان به Street Fighter II و Mortal Kombat اشاره نمود. این بازی ها که خشونت و خونریزی را به تصویر می کشیدند ابتدا در کنسول سگا عرضه شده اند.

در پاسخ به بازی خشن (جلسات دادرسی کنگره در خصوص بازی های ویدیویی با این موضوع برگزار شد) سگا در سال 1993 ملزم شد که رتبه بندی سنی برای بازی ها ارائه کند و برای اولین بار، رده بندی سنی برای بازی ها ایجاد شد. این شورا بعدا تمامی کنسول ها و شرکت های بازی سازی را ملزم به ارائه رده بندی سنی برای بازی ها کرد.
در اواسط دهه 1990 فیلم های سینمایی بر اساس بازی های ویدیویی ساخته شدند.. اولین بازی Super Mario Bros بود که در سال 1993 فیلم سینمایی آن عرضه شد و سپس Street Fighter و Mortal Kombat نیز در دو سال بعد عرضه شدند. با وجود تمامی موفقیت های سگا در بازار آمریکا، بازار ژاپن هنوز در انحصار شرکت نینتندو بود.

ظهور بازی های سه بعدی

با پیشرفت چشمگیر علم رایانه، نسل پنجم بازی ویدیویی اولین نسل ارائه بازی های سه بعدی بود. در سال 1995 سگا سیستم Saturn را در آمریکای شمالی عرضه کرد. اولین کنسول 32 بیتی که بازی ها را روی CD اجرا می کرد و خبری از کارتریج در این نسل از کنسول ها نبود. این اقدام سگا زمانی صورت گرفت که سونی 5 ماه پیش اولین بازی های ویدیویی PlayStation را در بازار عرضه کرده بود. با این حساب سونی قیمت کنسول های خود را 100 دلار ارزان تر عرضه می کرد و در سال بعد نیز نینتندو سیستم 64 بیتی مبتنی بر کارتریج خود را عرضه کرد که نام آن Nintendo 64 بود.

با وجود آن که Sega و Nintendo سهم بازار بالایی از بازی های سه بعدی داشتند، سونی توانست با شرکت های تثبیت شده در زمینه ساخت بازی های انحصاری همکاری داشته باشد و پشتیبانی قوی تری انجام داده و عناوین انحصاری بیشتری را داشته باشد. به عبارت ساده تر می توان گفت که سونی بر بازاری تسلط یافت که تاکنون وجود نداشت. زمانی که این شرکت PlayStation 2 را عرضه کرد و همین امر باعث شد که سونی بر بازار بازی های سه بعدی مسلط شود.

PlayStation 2 برای اولین بار از DVD استفاده می کرد و توانست با کنسول مایکروسافت به نام ایکس باکس، Nintendo Game Cube، و Sega Dreamcast به رقابت بپردازد. Sega Dreamcast اولین کنسولی بود که قابلیت بازی آنلاین را ارائه کرد. با وجود این پیشرفت جامعه آن زمان هنوز آماده ورود به دنیای بازی آنلاین نبوده و این شرکت در سال 2001 منحل شد و به عنوان یک شرکت بازی سازی کار خود را ادامه داد.

عصر مدرن بازی ویدیویی

در سال های 2005 و 2006 ایکس باکس محصول 360 خود را معرفی کرد. سونی از پلی استیشن 3 پرده برداشت و نینتندو کنسول Wii را عرضه کرد. این دوران عصر بازی های مدرن با کیفیت بالا بود و با وجود آن که پلی استیشن قابلیت پشتیبانی از دیسک بلوری را ارائه کرده بود، برای اولین بار با چالش مواجه شد و Microsoft توانست سهم بازار زیادی را از سونی بگیرد.
ایکس باکس 360 قابلیت های گرافیکی مشابه با پلی استیشن 3 را عرضه می کرد. با این حال اکوسیستم بازی آنلاین خود را عرضه کرد و توانست جوایز متعددی را از کاربران بگیرد. این کنسول در سال 2007 بیشترین رشد خود را داشت. مایکروسافت کینکت نیز به عنوان یک سیستم پیشرفته شناخته می شد که ثبت حرکت را به صورت حرفه ای انجام می داد و توانست راه و روشی متفاوت را برای بازی کردن ارائه کند.

با وجود آن که Wii از لحاظ فناوری نسبت به دو کنسول دیگر پایین تر بود با این وجود از لحاظ فروش توانست رقبای خود را شکست دهد. ریموت های حساس این کنسول در زمان بازی کردن باعث شد که حتی برخی از خانه های سالمندان در آمریکا این کنسول را خریداری کنند!

در اواخر دهه 2000 و آغاز دهه 2010 پلتفرم های شبکه های اجتماعی و همچنین تلفن های هوشمند مانند آیفون گسترش یافتند و به مخاطبان خود بازی های معمولی تر ارائه کردند. برای مثال بازی Angry Birds در سال 2012 توانست مبلغی برابر با 200 میلیون دلار درآمد داشته باشد.

بازی Skylanders: Spyro’s Adventure در سال 2011 عرضه شد و اولین بازی بود که به صورت فیزیکی نیز از گیمرها درخواست هایی را داشت. شما برای اجرای این بازی باید شخصیت های پلاستیکی اسباب بازی را به طور جداگانه خریداری کنید و روی لوازم مختلف قرار دهند.

نسل هشتم بازی های ویدیویی توسط نینتندو معرفی شد. در سال 2012 این کنسول بازی های نسل جدید را رونمایی کرد و پس از آن، پلی استیشن 4 و ایکس باکس وان نیز در سال 2012 این نسل از بازی ها را ارائه کردند. ارائه ریموت کنترل از راه دور (دسته بازی وایرلس) از جمله مهم ترین ویژگی های این نسل بود و بر خلاف نسل قبل، نینتندو در این نسل از بازی ها شکست شدیدی را متحمل شد.

در اوایل سال 2017 کنسول نینتندو سوئیچ عرضه شد و تنها سیستم این کنسول پرتابل بود که قابلیت اجرای بازی بر روی تلویزیون را نیز فراهم می کرد. با این حال مایکروسافت نیز Xbox One X را عرضه کرد که می توانست تصاویر با کیفیت 4K را نشان دهد. در سال 2020 نیز کنسول بازی Xbox Series X و کنسول پلی استیشن 5 جانشین نسل های قبلی شدند و نسل نهم کنسول ها معرفی شدند.