هر روزه شاهد گسترش انواع سبک بازی های رایانه ای هستیم و با توجه به اینکه نیاز به طبقه بندی در هر مقوله ای احساس می شود، برای این بازی ها نیز همچون آثار هنری طبقه بندی هایی صورت گرفته است. در گذشته ژانر های بازی بسیار محدود بود اما با گذر زمان به تعداد آنها افزوده شد.
تنوع در انواع سبک‌‌های بازی‌های ویدیویی بسیار زیاد است. در این مطلب 7 طبقه بندی برای ژانرهای بازی در نظر گرفته شده است اما قبل از آشنایی با آنها باید به موارد زیر دقت شود:
- برخی از بازی ها با اینکه می توانند به صورت کلی در یک سبک قرار بگیرند اما ممکن است سبک های دیگر را هم در خود گنجانده باشند. گاهی نیز ممکن است بازی عرضه شود که در هیچ کدام از سبک های تعریف شده جای نگیرد.
- سبک بازی ها طبقه بندی متفاوت از آثار هنری همچون فیلم و کتاب و … دارد. نحوه طبقه بندی آثار هنری بر اساس پیرنگ و زمینه‌ی داستانی است و این در حالی است که بازی های ویدیویی بر اساس گیم‌پلی* (روندِ بازی) و کارهایی که گیمر* در طول بازی انجام می‌دهد، طبقه بندی می شود.
سبک های بازی های ویدیویی
معرفی سبک بازی های ویدیویی
در بخش سبک شناسی بازی های ویدیویی به بررسی 7 سبک اصلی و زیر سبک های آنها، پرداخته شده است که با مطالعه ی آن گیمرها می توانند با انواع سبک‌‌های بازی‌های ویدیویی آشنا شوند.
1- اکشن (Action)
این بازی بر اساس قدرت عکس العمل بازیکن سنجیده می شود که مبنای آن چالش های فیزیکی مانند مبارزه، تیراندازی سریع و سرعت عمل در حرکت کردن است.
مجموعه بازی‌های Donkey Kong و بازی Galaga از اولین بازی های این سبک به شمار می آیند. این بازی ها نیاز به استراتژی خاصی ندارند و گیمر به راحتی از پس آنها بر می آید به همین دلیل همواره در میان انواع سبک‌‌های بازی‌های ویدیویی، این سبک طرفداران بسیاری دارد.
اما سبک های این ژانر شامل موارد زیر است:
سکوبازی (Platformer):
در این سبک بازیکن برای انجام مراحل بازی لازم است در بین سکوها اقدام به پریدن، دویدن یا افتادن کند. یک مثال از این بازی، بازی Super Mario Bros است اما به طور کلی شاهد بازی های زیادی در این سبک نبوده ایم.
تیراندازی (Shooter):
در این سبک گیمر موظف است با استفاده از سلاح دشمنان خود را از بین ببرد. دسته بندی این بازی ها بر اساس زاویه‌ی دیدِ بازیکن در بازی است. در عمده این بازی ها از زاویه دید اول شخص (First-person Shooters) یا FPS استفاده می شود. شاید برای بسیاری سوال باشد بازی های اول شخص چیست؟ در جواب می توان گفت بازی که از دید گیمر اجرا می شود را بازی اول شخص می گویند. بازی هایی که در آن از این نوع زاویه دید استفاده شده است، بازی های Call of Duty ،Half-Life و Halo هستند. اما در بازی هایی مانند Uncharted و Days Gone از زاویه دید سوم شخص استفاده شده است. در این زاویه دید دوربین از بالا و یا پشت تصویر را نشان می دهد گویی که گیمر بخشی از تصویر است.
مبارزه‌ای (Fighting):
Mortal Kombat و Street Fighter II نمونه هایی از بازی های مبارزه ای است که تمرکز آن بر اکشن و مبارزه است. در این سبک بیشتر از مبارزه تن به تن استفاده می شود. در طی این بازی برای هر کاراکتر شاهد توانایی‌های خاص و منحصربه‌فردی هستیم که این توانایی ها سبک مبارزه خاص کاراکتر را تعریف می کند. در این بازی هدف شکست رقبا یا کسب رتبه بالا در جدول است.
بزن‌بزن (Beat’em up):
در این بخش نیز نیاز است با دشمن مبارزه شود. تفاوت این زیر سبک با سایر زیر سبک های اکشن در تعداد دشمنان طرف مبارزه است. در این سبک گیمر با موج عظیمی از دشمنان مواجه می شود و باید برای پیش رفتن آنها را بزند و از بین ببرد. اولین بازی این سبک بازی Double Dragon بود اما God of War ،Castle Crasher و Bayonetta دیگر بازی هایی هستند که اخیرا از این سبک می بینیم.
مخفی‌کاری (Stealth) :
در این سبک از بازی لازم است کارهایی به صورت پنهانی در چالش های سخت انجام شود. هدف از اکشن و مبارزه در این زیر سبک بیشتر کمک به بازیکن برای رسیدن به هدف است. در این بازی باید تلاش شود تا در پنهانی‌ترین حالت ممکن بازی به پایان رسانده شود. نمونه ای از این بازی ها، بازیِ Dishonored است. در واقع در این بازی ها بازیکن برای انجام مخفیانه مراحل تشویق می شود و محبوب ترین بازی این زیر سبک بازی Metal Gear Solid است.
بقا (Survival):
این سبک به تازگی در میان بازی های ویدیویی ظاهر شده است. اولین بازی این سبک که در سبک وحشت و بقا (Survial Horror) تولید شده، بازی Resident Evil است. این بازی در واقع بازی خطی است یعنی بازیکن حق انتخاب گزینه و مسیرهای پیش رو را ندارد. در بازی هایی امروزی مثل بازی Fortnite شاهد دنیای جهان باز در محیط بازی هستیم. در این سبک به بازیکن دسترسی و منابع مختلفی داده می شود تا به وسیله ی آن بتواند علاوه بر مقابله با دشمنان و تهدیدات بازی، تجهیزات، اسلحه و پناهگاه خود را ارتقا دهد که این امر در واقع ضامن حفظ بقای او می شود.
ریتمیک (Rhythm):
بازی های Dance Dance Revolution و Guitar Hero نمونه ای از این ژانر هستند که پایه و اساس آنها موسیقی است. یعنی نواختنِ گام‌به‌گام ریتم یک موسیقی یا آهنگ بازیکن را به چالش می کشاند. لازمه ی ادامه ی بازی در این سبک فشار دادن به موقع دکمه‌های کنترلر است تا به واسطه ی آن آهنگِ مورد‌ِ نظر به درستی نواخته شود و بازی ادامه پیدا کند. بسیاری گمان می کنند این ژانر از بازی نوظهور است اما اولین بار در سال ۱۹۷۷ میلادی بازی به نام PaRappa the Rapper توسط Sony عرضه شد که آغازگر این سبک بود.
2- اکشن ماجرایی (Action-Adventure)
در سبک اکشن ادونچر یا اکشن ماجرایی برای پیش بردن بازی گیمر برای جمع‌آوری اقلام و منابع مورد نیاز به ماموریت‌های متنوعی فرستاده می شود تا کار خاصی را انجام دهد و بازی پیش برود.
به طورمثال در بازی The Legend of Zelda گیمر باید برای نجات شاهزاده خانم که در زندان نهم است، 8 قطعه را جمع آوری کند. برای لذت بردن از این بازی ها باید تمرکز گیمر بر روی اکتشاف، جستجو، حل کردن معما، به دست آوردن منابع و مبارزه کردن باشد و همین امر سبب محبوبیت این بازی ها در میان انواع ژانر های بازی‌های ویدیویی شده است. اگر سبک بازی در هیچ کدام از سبک ها جایی نداشته باشد به آن اکشن ماجرایی می گویند زیرا اساس آن بر پایه عناصر مختلف مکانیک و گیم‌پلی است.
اما سبک های این ژانر شامل موارد زیر است:
وحشت و بقا (Survival Horror ) :
نمونه ای از سبک وحشت و بقا بازی Resident Evil است. به علت فضای پر از خشونت، خونریزی و اتفاقاتِ ترسناک این سبک از بازی ها بیشتر به بزرگسالان اختصاص دارد. برای گرفتن مجوز ورود به مرحله بعد و ادامه بازی گیمر موظف است کار خاصی را انجام دهد. این بازی با توجه به محدودیت منابع و امکانات نیازمند برنامه ریزی و استراتژی خاص برای استفاده از مهمات و امکانات است. این کمبود ها سبب بالا رفتن هیجان بازی در زمان کم و هنگام حمله دشمن می شود.
مترویدوانیا (Metroidvania):
این سبک از بازی الهام گرفته از دو بازی Metroid و Castlevania است. این بازی ها خطی نیستند و این تنها تفاوت آنها با سایر ژانر های اکشن ماجرایی است. در این سبک گیمر برای یافتن یا دریافت یک آیتم جدید مجبور است بارها به صحنه‌‌ها و مراحل قبلی برگردد. ارتقای کاراکتر در گرو دریافت سلاح، توانایی و قدرت‌های جدیدی است که به واسطه ی آن می تواند به مناطق خاص و جدیدی دسترسی پیدا کند. بعد از رویارویی و مبارزه با یک دشمن سخت اصولا ارتقا رخ می دهد.
