بزرگ‌ترین معلم و فیلسوفی که ما در زندگی‌مان با آن تنه به تنه می‌شویم، گذشته‌ی خودمان است. حالا فرقی ندارد که این گذشته دردناک برای یک شخصیت عادی باشد یا حتی خدای جنگی مثل کریتوس! همه یک جایی باید روبروی تخته سیاه کلاس زندگی بنشینند و از سرگذشت‌شان درس بگیرند. اتفاقاً این کلاس درس برای کریتوس خیلی طولانی‌تر و مفصل‌تر هم است. آن‌قدر که وی سالیان زیادی را به جبران آن همه خونریزی، انتقام‌های گاه و بی‌گاه، از دست دادن همسرش، مشق نوشت و عبرت آموخت. او هر چه باشد خدای منزه و پاکی نبوده و نمی‌تواند هم باشد. اما مثل هر کسی دیگری شایسته فرصت جدید است. فرصتی که در که Sony در نسخه God of War 2018 به وی اعطا کرد. آن هم در کنار پسرش که خیلی‌ها گمان دارند منجی آینده همگان است. از بخت بد کریتوس آن اوایل چندان میل و رغبتی به ماجراجویی با پسرش نداشت. اما روزگار به اجبار ماجراجویی پدر-پسری را به عنوان سخت‌ترین مشق زندگی‌اش به وی دیکته کرد. حالا ما با ابهت و ریش پرمایه کریتوس ماندیم و پسرکی که شاید در ابتدا هیچ شباهتی با پدرش نداشت. اما هر چه که بیشتر جادوی معرکه استدیوی Santa Monica را تجربه کردیم، ورق برگشت. کریتوس حالا فرصتی پیدا کرده بود تا با تربیت متفاوت پسرش، گذشته خود خود را پاک کند. شاید به همین خاطر دو نسخه اخیر عمیق‌ترین دیالوگ‌های تاریخ این سری را به نام خود زده است. در این مطلب اما نگاهی به برترین دیالوگ‌های کریتوس در گذر زمان می‌اندازیم. دیالوگ‌هایی از زبان یک خدا، یک فرد شکست ناپذیر و کینه‌توز که میتواند به بلندای تاریخ برای ما حرف و فلسفه داشته باشد. برای مشاهده ادامه مطلب با وب سایت تک سیرو همراه باشید.
“مرگ زمانی مرا خواهد گرفت که شایسته‌اش باشد.”
God of War Ragnarok
کریتوس مثل هر خدای دیگری از سرنوشتی که برای وی مقدر شده گریزان نیست. همانطور که دائماً توسط پیشگویی‌ها گفته می‌شود، مرگ وی ناگزیر یک روز سراغش خواهد آمد. اما نگرش کریتوس در واکنش به این پیشگویی‌ها به نوبه خودش جذاب و دیدنی است. خصوصاً این که پای یک جادوگر و پیشگوی دیگری مثل فریا در میان باشد. اینجا اما کریتوس پرونده پیشگویی‌های مرگش را اینگونه می‌بندد:”مرگ زمانی مرا خواهد گرفت که شایسته‌اش باشد” همانطور پیش از این گفتیم، چنین دیالوگی نشان‌دهندهٔ نگرش او به سرنوشت و کنترلش بر زندگی است. او با این اظهار نظر، نشان می‌دهد که تنها زمانی آمادهٔ پذیرش مرگ است که خود آن را شایسته بداند، نه بر اساس پیشگویی‌ها یا تهدیدها. این تغییر نگرش در کریتوس، باعث شده تا وی از یک جنگجوی خشمگین به فردی با درک عمیق‌تر از سرنوشت و انتخاب‌های شخصی، مبدل شود.
“ما خدایانی خواهیم بود که انتخاب می‌کنیم باشیم، نه آن‌هایی که بوده‌ایم.”
God of War 2018
در نسخه 2018، زمانی که کریتوس به آزگارد وارد می‌شود یک جهش بزرگ در داستان بازی اتفاق می‌افتد. در این نقطه از داستان، کریتوس تصمیم می‌گیرد بیش از پیش با پسرش درباره گذشته‌اش صحبت کند. حتی به می‌گوید که سرگذشت زندگی‌اش دقیقاً از کجا شروع شده و به خاطر خدمت به یک خدای دیگر مجبور شده بسیار از افراد را بکشد؛ حتی پدرش! اینجا آترئوس می‌گوید که آیا همیشه خدا بودن این گونه و با خونریزی‌های فراوان به اتمام می‌رسد؟ که کریتوس در جوابش سعی می‌کند گوشه‌ای از تجربیاتی که پیش از این کسب کرده را منتقل کند. به عبارت دیگر پاسخ کریتوس نشان‌دهنده تحول شخصیت او از آن خدای خشمگین و کینه‌توز سابق به مردی است که سرنوشت خود را انتخاب می‌کند. آن هم با این جمله عمیق و پرمعنا: “ما خدایانی خواهیم بود که انتخاب می‌کنیم باشیم، نه آن‌هایی که بوده‌ایم.” اینجاست که آترئوس می‌فهمد میتواند یک آینده روشن داشته باشد که گذشته‌اش مثل پدرش تاریک و سنگین نباشد. کریتوس خودش بهتر از هر کس دیگری هم می‌داند برای جبران اشتباهات گذشته‌اش نیاز دارد که پسرش فارغ از چنین هیاهوهایی به هدف بزرگی که در سرش دارد فکر کند.
” یک انتخاب از طرف خدایان به اندازه خود خدایان به درد نخور است”
God of War II
یکی از عمیق‌ترین جملات در سری بازی‌های خدای جنگ در دقایق ابتدایی بازی God of War II گفته می‌شود، زمانی که کریتوس وارد نبردی حماسی با پدرش، زئوس، بر روی کوه المپ می‌شود. پدرش باور ندارد که او شایسته لقب “خدای جنگ” باشد و آخرین فرصت را به کریتوس می‌دهد تا به خدایان احترام بگذارد و به جمع‌شان بپیوندد. اما قهرمان داستان پس از سال‌ها خدمت به خدایان بی‌رحم، قصد ندارد نظر خود را تغییر دهد و در حالی که خون از دهانش جاری بوده و شمشیر المپ به عمق شکمش فرو رفته است، در آخرین لحظات خود پدرش را با این جمله مسخره می‌کند: ” یک انتخاب از طرف خدایان به اندازه خود خدایان به درد نخور است” در حقیقت منظور کریتوس این است که وقتی خدایان چیزی را به انسان‌ها یا موجودات دیگر پیشنهاد می‌کنند، این در واقع یک انتخاب واقعی نبوده و تنها یک فریب بزرگ است تا به کمک آن بتوانند موجودات ضعیف را تحت کنترل خود بگیرند. گذشته از این موارد خدایان قاعدتاً باید همیشه قدرت نهایی را در اختیار داشته باشند و انتخاب‌های واقعی و آزادی برای دیگران عملاً معنایی ندارد. بنابراین، Kratos این انتخاب‌ها را بی‌فایده و پوچ می‌داند، چون تنها ابزاری برای نگه‌داشتن انسان‌ها در موقعیت‌های ناتوانی و تسلیم به اراده خدایان است.
“یک جنگجوی اسپارتی هرگز نمی‌گذارد پشتش به زمین بخورد.”
God of War III
در بازی God of War III بازیکنان فلش‌بکی را مشاهده می‌کنند که در آن کریتوس و برادرش دیموس به عنوان دو کودک در حال آموزش برای تبدیل شدن به اسپارتان‌ها هستند. این صحنه به طرفداران یادآوری می‌کند که زندگی همیشه برای قهرمان داستان چقدر سخت بوده است، خصوصاً این که چنین درس‌های تلخی را از همان بچگی‌اش یاد گرفته باشد. در این سکانس خدایان آرس و آتنا به اشتباه دیموس را به عنوان کودک پیشگویی شده برای شکست زئوس می‌ربایند. از قضا کریتوس نمی‌تواند در مقابل آن‌ها مقاومت کند و در نهایت آرس او را به زمین زده و مجروح می‌کند. از همان روز کریتوس همیشه سعی کرده این لحظه از زندگی‌اش را برای همیشه به یاد بسپارد. لحظه‌ای که به وی یاد آورد می‌شود یک جنگجوی اسپارتی هرگز نباید پشتش به زمین بخورد و همیشه برای هر گونه حمله و اتفاقی آماده و هوشیار باشد.
“من خیلی‌ها را کشتم که شایسته مرگ بودند و بسیاری هم شایسته آن نبودند.”
God of War 2018
دقیقاً آن لحظه‌ای که پسر پدرش را یک اسطوره می‌شناسد، ممکن است پتک حقیقت و گذشته تلخ روی سر وی فرود بیاید. درست مثل اتفاقی که در اواخر God of War 2018 رقم خورد. یعنی جایی که کریتوس بالدور را می‌کشد و به مصاف فریا می‌رود. فریا تاکید می‌کند که کریتوس هیچ تغییری نسبت به گذشته‌اش پیدا نکرده است. اینجاست که خدای جنگ محبوب‌مان تصمیم می‌گیرد حقایقی مثل کشتن پدرش را برای پسرش بگوید. مسلماً اعتراف به چنین حقیقت عمیق و نگران کننده‌ای آن هم برای یک پسر بچه با قضاوت‌های گاه و بی‌گاهش نیاز به شجاعت بسیار زیادی دارد. اما به هر حال کریتوس این حقیقت را که احتمالاً به خاطر محافظت از آترئوس پنهان کرده بود بالاخره فاش کرد. درست همانجایی که تصمیم گرفت از سایه سرد گذشته بیرون بیاید و حقیقتاً برای من یک نفر از آن دست صحنه‌های فک برانداز صنعت گیم را رقم زد.
“در سفر مشترک‌مان، تو به جنگجویی تبدیل شده‌ای که شایسته نامت هستی.”
God of War Ragnarok
این از همان لحظات معرکه و ناب God of War Ragnarok هم برای کریتوس و هم آترئوس است، چرا که نشان می‌دهد خدای جنگ داستان ما چقدر از آن روزهایی که پسرش را Boy صدا می‌زد فاصله گرفته و حالا به عنوان یک جنگوی واقعی گرمای پدرانه را به وی نشان می‌دهد. در این دیالوگ کریتوس به پسرش می‌گوید که حالا وی به یک جنگجوی شایسته تبدیل شده است و با زبان بی‌زبانی به وی افتخار می‌کند و می‌بالد. حتی پسرش را شایسته نام جنگجوی اسپارتی می‌داند که به دوش می‌کشد. همه‌ی‌مان می‌دانیم که یک جنگجوی اسپارتی که حتی در مواجهه با خطر، خوش‌بینی و روحیه خودش را حفظ می‌کند و برای نجات همراهانش خودش را هم فدا می‌کند. اوج هنر بعدی داستان نویسان بازی هم همینجا رقم می‌خورد. یعنی آترئوس از سخنان پدرش این حس را می‌گیرد که اسطوره زندگی‌اش خودش را بدون پسر محبوبش آنچنان باصلابت نمی‌بیند. آترئوس اما با یک دیالوگ طلایی به پدرش قوت قلب می‌بخشد: “پدر، معذرت‌خواهی نکن. بهتر باش.” این همان جمله‌ای است که کریتوس در نسخه 2018 خطاب به پسرش برای بهتر شدن و قدرتمند شدنش می‌گوید.
“امید و ترس و عشق و نفرت در هر یک از ما وجود دارند.”
God Of War Ragnarök Valhalla DLC
God Of War Ragnarök Valhalla DLC بیشتر از دو بازی قبلی این سری، تمرکزش را روی کریتوس و سیر زندگی‌اش می‌گذارد و به وی فرصتی می‌دهد تا به میزان رشد و تکامل خود در گذر زمان بیشتر بیاندیشد. البته او مسیر طولانی را باید بگذراند و پیش از هر چیزی باید با شیطان درونی‌اش در یک سفر بی‌رحمانه روبرو شود. پس طبیعی است که در وهله اول به مصاف گذشته‌اش خواهد رفت و اتفاقاتی که باعث شده شخصیتش متحول شود را از نو مرور کند. اینجاست که کریتوس متوجه می‌شود که گذشته‌ی یک شخص نیست که او را به آنچه که هست تبدیل می‌کند. بلکه هر کسی همواره ترکیبی از امید، ترس، عشق و نفرت را با خودش دارد و این چیرگی هر کدام از آن‌هاست که شخصیت نهایی را شکل می‌دهد. این یعنی ما خودمان انتخاب می‌کنیم که چه خوی و صفاتی راهنمای ما باشند و به تناسب این انتخاب دنیای اطراف‌مان دگرگون می‌شوند.
“پسر”
God of War 2018
دروغ چرا، وقتی که در جریان روز رونمایی God of War 2018، کریتوس با نجوای “Boy” روی نمایشگر ظاهر شد، رعب و وحشت خاصی همه‌ی‌مان را فرا گرفت.کریتوس از همان اوایل بازی با این گونه صدا زدن پسرش بیشتر می‌خواست آن لحن تهدیدآمیز خودش را به رخ وی بکشد یا در بهترین حالت نصیحتش کند. اما حین تجربه بازی لحن کاملاً متفاوت با آن چیزی که می‌شناختیم شد. دیگر کریتوس از این کلمه برای موعظه یا خشمش استفاده نمی‌کرد. حتی در بسیاری از موارد که نیاز به صحبت یا درد و دل با پسرش داشت، با همین کلمه آن حس همزاد پنداری را به گیمر منتقل می‌کرد. اصلاً شاید به همین دلیل این جمله خاص‌ترین دیالوگ تاریخ صنعت گیم باشد. نه صرفاً به خاطر این که تک کلمه است، بلکه بیشتر به خاطر پیام‌های متعددی است که هر بار با یک لحن خاص از آن منتقل می‌شود.
“اما ما در جستجوی عدالت خواهیم مرد، نه انتقام.”
God of War Ragnarok
در نسخه Ragnarok، کریتوس و آترئوس بالاخره می‌فهند که هدف‌شان باید بیش از هر چیزی همکاری نجات جان بقیه باشد. نه این که صرفاً با کینه و خشم به نابودی دشمنان بپردازند. اینجا کریتوس با همین دیالوگ معرکه‌اش رسالتی که بر گردن آن‌هاست را به جای می‌آورد. یک جمله ساده همراه با تأملات درونی چند ساله‌اش نشان می‌دهد حتی اگر قرار باشند بمیرند، بهتر است به روشی شرافتمندانه و به جز خشم بی‌نهایت به دنیای دیگر رهسپار شوند! این لحظه به خوبی رشد شخصیت کریتوس را نشان می‌دهد که سرانجام به جای انتقام‌جویی، برای خیر جمعی فداکاری می‌کند.
“ما انسان نیستیم، ما فراتر از آن هستیم. مسئولیت بسیار بزرگتر است و تو باید از من بهتر باشی. متوجه شدی؟”
God of War 2018
به هر حال ما با سرگذشت کریتوس آشنا هستیم و اشتباهات زیاد و گاهی غیرقابل بخشش او را در گذشته می‌پذیریم. کریتوس هم بهتر از هر کسی دیگری آن‌ها را می‌داند و به همین خاطر جلوگیری از تکرار شدن آن‌ها توسط پسرش را رسالت ابدی خویش قلمداد می‌کند. از طرفی رشد و بلوغ کریتوس در طول سال‌ها، نشان‌دهنده آرزوی اوست که پسرش از وی پیشی بگیرد و فرد بهتری شود. خدای جنگ حالا فقط به گذشته نگاه نمی‌کند، بلکه با نگاه به آینده و امید به رشد آتریوس، نشان می‌دهد که از اشتباهاتش درس آموخته و حالا مسئولیتی بزرگتر بر دوش دارد؛ مسئولیت هدایت نسل بعدی به سوی مسیری درست و روشن‌تر. این دیالوگ در واقع نه تنها بر اساس نگرانی پدرانه است، بلکه بر دگرگونی درون کریتوس هم تأکید دارد؛ جایی که او به جای پیروی از همان اصول خشونت‌آمیز گذشته، به این نتیجه می‌رسد که باید راهی متفاوت برای تربیت پسرش پیدا کند تا او در دنیای بی‌رحم موجودات و خدایان، از گذشته‌اش دوری کند و تبدیل به فردی اخلاقی‌تر و تواناتر شود.
سخن پایانی
شاید آن روزهایی که با کنسول جادویی PS2 مشغول تجربه شاهکار بی‌بدیلی مثل God of War بودیم هرگز فکرش را نمی‌کردیم که این خدای چهارشانه و هیکلی یک روزی زیر بار اندوه گذشته‌اش کمر خم کند. او هر چه قدر هم که شجاع و بی‌باک باشد، همانقدر هم در گذشته‌اش رفتارهای غیرقابل بخشش زیادی داشت. آن‌قدر در آتش انتقام و کینه غرق شده بود که حتی پسرش آترئوس نیز نمی‌توانست آن‌ها را با هیچ منطقی بپذیرد. اما سانتا مونیکا نشان داد که حتی یک خدا هم میتواند پشیمان شود. میتواند یک گوشه غصه بخورد و برای جبران گذشته‌اش تلاش کند. در این مطلب نگاهی به برترین دیالوگ‌های کریتوس در سری بازی‌های God of War انداختیم. نقل قول‌هایی که هر کدام‌شان می‌توانند ساعت‌ها همگان را به فکر عمیق فرو ببرند و یک کلاس درس بی‌انتها برای آن‌ها باشند.
