آیا ایکس باکس از رقابت خارج می‌شود؟ آینده کنسول جدید مایکروسافت چه خواهد بود؟

در حالی که عرضه بزرگ‌ترین انحصاری‌های ایکس باکس روی پلتفرم‌های دیگر می‌تواند پایانی بر یک دوره باشد، این برند شاید آغازی موفقیت‌آمیز را تجربه کند.

باور کنید یا نه، جنگ کنسول‌ها به پایان رسید؛ اگرچه ممکن است برخی از شنیدن این خبر تعجب کنند، چون به نظر می‌رسد این رقابت هنوز ادامه دارد. اما نه، این اتفاق به این دلیل نیست که مایکروسافت (Microsoft) بالاخره از رقابت کنار کشیده و پیروزی را به سونی قدرتمند واگذار کرده باشد، یا برعکس.

برند پلی‌استیشن در مقاطعی جایگاه خود را با نینتندو عوض کرده و در برخی ماه‌ها پرفروش‌ترین کنسول بازار بوده است. در این میان، فروش سخت‌افزار ایکس باکس  همچنان روندی نزولی دارد، موضوعی که مایکروسافت هم آن را پنهان نمی‌کند. با این حال، هیچ‌ یک از این شرکت‌ها دست از تلاش نکشیده‌اند. چه در زمینه تولید کنسول، چه در توسعه بازی‌های انحصاری توسط استودیوهای داخلی، و چه در ارائه مزایای ویژه برای کاربران خود، هر سه برند همچنان در حال رقابت هستند.

ایکس باکس، با وجود کاهش فروش سخت‌افزار، همچنان به دنبال راهکارهای جدیدی برای باقی ماندن در صنعت بازی است. مدل کسب‌وکار آن به سمت خدماتی مانند گیم پس و تجربه بازی‌های چندپلتفرمی سوق پیدا کرده که این استراتژی شاید به ظاهر نشان دهد که مایکروسافت در حال فاصله گرفتن از رقابت سنتی کنسول‌ها است، اما در واقع، این تغییر مسیر می‌تواند آینده‌ای متفاوت و حتی موفق‌تر را برای برند ایکس‌باکس رقم بزند.

بازی‌های انحصاری ایکس باکس در راه پلتفرم‌های دیگر 

پس دقیقاً چه اتفاقی در حال رخ دادن است؟ بازی Forza Horizon 5، یکی از بهترین عناوین سبک مسابقه‌ای جهان باز ساخته استودیوی پلی گراوند گیمز (Playground Games)، بالاخره قرار است این بهار برای پلی‌استیشن ۵ منتشر شود. ناگهان، شایعاتی درباره عرضه برخی دیگر از عناوین بزرگ مایکروسافت روی سایر پلتفرم‌ها منتشر شده است؛ از جمله نسخه جدید Fable، بازی Halo: The Master Chief Collection، Starfield و حتی مجموعه‌ای که مدت‌ها درباره آن صحبت شده اما هنوز معرفی رسمی نشده است: یعنی Gears of War Trilogy Collection. برخی از این عناوین ظاهراً قرار است برای نینتندو سوییچ ۲ نیز منتشر شوند. حتی چیزی به‌ظاهر ساده مانند یک آگهی شغلی برای پروژه Perfect Dark که در آن به «بهینه‌سازی برای چند پلتفرم» اشاره شده بود، می‌تواند نشانه‌ای از انتشار آن روی کنسول‌های غیر از ایکس باکس باشد.

این تغییرات نشان‌دهنده یک تحول اساسی هستند. به نظر می‌رسد که محدودیت‌های پیشین ایکس باکس برای عرضه انحصاری بازی‌ها در حال از بین رفتن است و این، برای طرفداران برند مایکروسافت، می‌تواند نشانه‌ای از تغییرات بزرگ‌تر باشد. اما حقیقت این است که این آشفتگی ظاهری، در واقع مرحله دوم از استراتژی‌ای است که مایکروسافت از حدود یک سال پیش آغاز کرد. همه چیز با عرضه عناوین کلیدی مانند Hi-Fi Rush و Sea of Thieves شروع شد. در آن زمان، شایعاتی درباره عرضه بازی‌های دیگری مانند Hellblade 2 و Indiana Jones and the Great Circle نیز مطرح شد، اما مایکروسافت اعلام کرد که در آن مرحله، فقط این دو بازی در نظر گرفته شده‌اند و هدف آن‌ها «بررسی واکنش بازار» بوده است.

با اینکه اطلاعات دقیقی از عملکرد فروش این عناوین در پلتفرم‌های جدید نداریم، اما مشخص است که نتیجه آن برای مایکروسافت رضایت‌بخش بوده است. زیرا پس از موفقیت Sea of Thieves روی پلتفرم‌های دیگر، مایکروسافت تصمیم گرفت که عناوینی مانند The Outer Worlds 2 و Indiana Jones را نیز به‌عنوان بازی‌های چندپلتفرمی معرفی کند. اما در این میان، Forza Horizon 5 از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

دلیل اهمیت این بازی این است که برای مدت طولانی یک انحصاری ایکس باکس باقی مانده بود، اما اکنون در آستانه عرضه روی یک پلتفرم رقیب قرار دارد. این عنوان زمانی یکی از اصلی‌ترین دلایل جذب کاربران به سرویس Game Pass بود و حتی رکورد بیشترین میزان جذب کاربر در هفته اول انتشار را برای این سرویس به ثبت رساند. اما حالا، این مزیت رقابتی قرار است روی پلی‌استیشن هم در دسترس باشد. اگر پیش از این تنها شایعاتی مبنی بر احتمال عرضه گسترده‌تر بازی‌های مایکروسافت روی پلتفرم‌های رقیب وجود داشت، اکنون به نظر می‌رسد که این اتفاق تقریباً قطعی شده است.

سوال اصلی دیگر این نیست که آیا انحصاری‌های مایکروسافت روی پلی‌استیشن ۵ (و شاید نینتندو سوییچ ۲) منتشر خواهند شد یا خیر، بلکه این است که چه زمانی این اتفاق رخ خواهد داد. تغییر استراتژی مایکروسافت می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای برای آینده ایکس‌ باکس داشته باشد. آیا این حرکت بخشی از یک استراتژی بزرگ‌تر برای افزایش سودآوری از طریق فروش بازی‌ها روی تمامی پلتفرم‌ها است؟ یا نشانه‌ای از تغییر کامل مسیر ایکس باکس و خروج تدریجی از رقابت سخت‌افزاری؟ در هر صورت، صنعت بازی‌های ویدیویی در حال ورود به دوره‌ای جدید است؛ دوره‌ای که در آن تعریف سنتی «انحصاری کنسولی» دیگر معنای سابق را نخواهد داشت.

آیا دوران مایکروسافت در صنعت بازی‌های ویدیویی تمام شده است؟

سوءتفاهم نشود، چراکه عرضه بازی‌هایی مانند Halo، Gears of War و Forza روی پلتفرم‌های رقیب اتفاق بسیار مهمی است. زمانی رقابت شدیدی میان مایکروسافت و سونی برای برتری بر یکدیگر وجود داشت؛ از تبلیغات منفی علیه سیاست‌های دیجیتالی اولیه ایکس باکس وان گرفته تا تلاش‌های سونی برای ساخت بازی‌هایی که به اصطلاح «قاتل هیلو» نامیده می‌شدند. اما حالا، با تغییراتی که در استراتژی مایکروسافت به وجود آمده، این رقابت سنتی کم‌رنگ‌تر از همیشه شده است.

در مقابل، همچنان بعید به نظر می‌رسد که بازی‌هایی مانند Horizon، God of War، The Legend of Zelda یا حتی Mario روزی برای کنسول‌های مایکروسافت منتشر شوند. این نکته قابل تامل است که برخلاف رقبا، مایکروسافت سرانجام در برابر تغییرات صنعت بازی انعطاف نشان داده و مسیر جدیدی را انتخاب کرده است. برخی معتقدند که این شرکت بالاخره به این نتیجه رسیده که تولید سخت‌افزار ایکس باکس دیگر بی‌فایده است؛ اینکه حتی با وجود عرضه بازی‌های باکیفیت، بسیاری از بازیکنان ترجیح می‌دهند یک پلی‌استیشن ۵ یا حتی یک نینتندو سوییچ بخرند تا اینکه سراغ کنسول‌های سری ایکس یا اس بروند.

با این حال، چنین استدلالی با آنچه که مایکروسافت واقعاً در حال انجام آن است، همخوانی ندارد. فروش سخت‌افزار کاهش یافته، اما فیل اسپنسر، مدیرعامل بخش گیمینگ مایکروسافت، تاکید کرده که این شرکت همچنان به ساخت کنسول‌های ایکس باکس ادامه خواهد داد. علاوه بر این، مایکروسافت سرمایه‌گذاری زیادی روی سرویس Game Pass انجام داده است، سرویسی که همچنان به‌طور انحصاری برای ایکس‌باکس و رایانه‌های شخصی در دسترس است. با این‌ حال، مدت‌ها است که تلاش می‌کند تا حضور خود را در پلتفرم‌های دیگر نیز گسترش دهد.

بازی‌های ابری همچنان عملکرد خوبی دارند و اکنون حتی روی تلویزیون‌های هوشمند LG نیز در دسترس هستند. این موضوع چندان هم تعجب‌آور نیست، زیرا پیش از این، دستگاه‌های Amazon Fire TV و تلویزیون‌های هوشمند Samsung که در سال ۲۰۲۰ و قبل از آن عرضه شده بودند نیز این قابلیت را دریافت کرده بودند. باور کنید یا نه، از دسامبر ۲۰۲۳ حتی می‌توان بازی‌های ایکس‌ باکس را روی هدست‌های واقعیت مجازی Meta Quest 2، 3 و Pro نیز تجربه کرد.

همه این تغییرات، به‌ طور منطقی، باید باعث شود که خرید یک کنسول ایکس باکس کمتر از گذشته ضروری به نظر برسد. اما شاید این همان هدفی است که مایکروسافت در نظر دارد. اسپنسر در مصاحبه‌ای با Gamertag Radio گفت:

در موقعیتی که من قرار دارم، سخت‌افزار همچنان بخش مهمی از کاری است که ما انجام می‌دهیم، اما ما نمی‌خواهیم بازی‌ها را به‌ خاطر کنسول خودمان از دسترس سایر پلتفرم‌ها دور نگه داریم. بیایید سخت‌افزاری نوآورانه بسازیم که بازیکنان واقعاً بخواهند از آن استفاده کنند، چه در دستانشان باشد، چه روی تلویزیون و یا حتی روی پلتفرم‌های دیگر.

این تغییر نگرش نشان می‌دهد که مایکروسافت نه‌ تنها از بازار سخت‌افزار خارج نشده، بلکه در حال بازتعریف جایگاه خود در صنعت بازی است. این شرکت به‌ جای تکیه صرف بر فروش کنسول‌هایش، در حال تبدیل شدن به یک ارائه‌دهنده خدمات گسترده‌تر است. یعنی مدلی که شباهت بیشتری به شرکت‌هایی مانند Netflix یا Spotify دارد. چنین تغییری می‌تواند تاثیرات عمیقی بر آینده ایکس باکس و به‌ طور کلی بر صنعت بازی‌های ویدیویی بگذارد. اگر مایکروسافت بتواند در این مسیر موفق شود، شاید در آینده‌ای نه‌ چندان دور، مفهوم «انحصاری کنسولی» به شکل امروزی دیگر وجود نداشته باشد و بازیکنان بتوانند بدون وابستگی به یک سخت‌افزار خاص، به تجربه بازی‌های مورد علاقه‌شان بپردازند.

چرا مایکروسافت نباید به دنبال تغییر این استراتژی باشد؟

به نظر می‌رسد که این استراتژی در حال جواب دادن است. جدا از سرویس Xbox Cloud Gaming، حتی تعداد اشتراک‌های PC Game Pass نیز در سه‌ماهه دوم سال ۲۰۲۵ با ۳۰ درصد افزایش مواجه شده است. بخشی از این موفقیت را می‌توان به انتشار  بازی Call of Duty: Black Ops 6 نسبت داد، عنوانی که باعث شد مایکروسافت در ماه دسامبر بزرگ‌ترین ناشر صنعت بازی باشد. اما نباید از موفقیت بازی Indiana Jones نیز غافل شد که توانست بیش از چهار میلیون بازیکن را جذب کند. حتی اگر موفقیت این دو عنوان را به Game Pass نسبت دهیم، این دقیقاً همان چیزی است که مایکروسافت در پی آن بوده است.

جایگاه فعلی مایکروسافت در صنعت بازی بسیار جالب است. این شرکت در موقعیتی مشابه سگا در دوران پس از شکست‌های کنسول Saturn و Dreamcast قرار ندارد؛ یعنی شرایطی که باعث شد سگا برای زنده ماندن، به‌ ناچار به یک شرکت چندپلتفرمی تبدیل شود. بلکه ایکس باکس در حال فراتر رفتن از سخت‌افزار اختصاصی خود است، بدون اینکه الزاماً کنسول‌هایش را کنار بگذارد. در عین حال، با حضور در پلتفرم‌های رقیب، درآمد بیشتری کسب کرده و همچنان یکی از بهترین سرویس‌های اشتراکی صنعت بازی را ارائه می‌دهد.

البته، هنوز هم احتمال دارد که برخی مسائل به‌درستی پیش نروند. شاید مدیران ارشد مایکروسافت به این نتیجه برسند که تجارت کنسول ارزش زیان‌های مالی آن را ندارد و تصمیم به کنار گذاشتن آن بگیرند. شاید تمرکز بیش از حد روی Game Pass در نهایت بازدهی مورد انتظار را نداشته باشد، اما در آن مرحله، احتمالاً دیگر برای تغییر مسیر دیر شده باشد. حتی با وجود این تغییرات گسترده (چه از نظر سخت‌افزار و چه از نظر مدل تجاری)، همچنان شاهد تعدیل نیرو و اخراج کارکنان در بخش‌های مختلف مایکروسافت هستیم.

با این حال، به احتمال زیاد برند ایکس باکس به مسیر خود ادامه خواهد داد و به حوزه‌های جدیدی وارد خواهد شد. یکی از گزینه‌های جذاب می‌تواند بازار کنسول‌های دستی باشد، به‌خصوص که Game Pass در این بخش عملکرد بسیار خوبی داشته است. در ماه‌های اخیر، شایعاتی درباره احتمال ورود مایکروسافت به بازار کنسول‌های دستی منتشر شده است که نشان می‌دهد این شرکت ممکن است سخت‌افزار قابل حمل خود را عرضه کند؛ حرکتی که می‌تواند آن را از رقابت مستقیم با کنسول‌های سنتی جدا کرده و سهم متفاوتی از بازار را به خود اختصاص دهد.

اگر این مسیر ادامه پیدا کند، مایکروسافت می‌تواند آینده‌ای را رقم بزند که در آن، ایکس باکس دیگر صرفاً یک کنسول بازی نیست، بلکه به یک اکوسیستم گسترده تبدیل می‌شود که بازی‌ها را از طریق پلتفرم‌های مختلف ارائه می‌دهد. شاید در آینده‌ای نه‌ چندان دور، بازی‌های مایکروسافت را بتوان روی هر دستگاهی تجربه کرد، از رایانه‌های شخصی گرفته تا کنسول‌های دستی، تلویزیون‌های هوشمند و حتی دستگاه‌هایی که هنوز معرفی نشده‌اند. چنین تغییری می‌تواند مدل سنتی صنعت بازی را کاملاً متحول کند و مایکروسافت را در جایگاهی قرار دهد که پیش‌تر هیچ شرکت کنسولی دیگری نتوانسته به آن دست پیدا کند.

خلاصه اینکه….

در حال حاضر، ایکس باکس همچنان زنده و فعال است، اما در حال عبور از تعریف سنتی یک کنسول و ارائه مفهومی جدید در صنعت بازی‌های ویدیویی است. سونی همچنان به فروش کنسول‌های خود ادامه می‌دهد، حتی بدون اینکه مانند سال گذشته، تعداد زیادی بازی AAA انحصاری منتشر کند. نینتندو نیز با وجود اینکه Switch 2 از نظر قدرت گرافیکی به پای PS5 یا Xbox Series X نمی‌رسد (و حتی گزارش‌ها نشان می‌دهند که عملکرد آن بیشتر شبیه به PS4 خواهد بود)، همچنان میلیاردها دلار از این کنسول درآمد کسب خواهد کرد. در این میان، مایکروسافت رویکردی متفاوت و تا حدی آزمایشی را دنبال می‌کند؛ رویکردی که ممکن است همان‌طور که در سال گذشته دیدیم، ناگهان تغییر کند، درست زمانی که تصمیم گرفت برخی از بازی‌های خود را روی پلتفرم‌های رقیب عرضه کند.

روزهای اوج جنگ کنسولی بی‌شک مدت‌ها است که به پایان رسیده است. اینکه این استراتژی در بلند مدت از نظر تجاری برای مایکروسافت منطقی خواهد بود یا نه، هنوز مشخص نیست، اما آنچه مسلم است این است که این رویکرد برای صنعت بازی به‌طور کلی مفید بوده است. تنوع گزینه‌ها برای بازیکنان بیشتر از همیشه شده و رقابت بین پلتفرم‌ها دیگر صرفاً به معنای جنگ سخت‌افزاری نیست، بلکه به ارائه خدمات و دسترسی بهتر به بازی‌ها گسترش یافته است.

صرف‌ نظر از اینکه طرفدار کدام برند باشید، امروزه آزادی انتخاب برای بازیکنان بیش از هر زمان دیگری است. ایکس‌ باکس ممکن است دیگر صرفاً یک کنسول نباشد، بلکه به یک اکوسیستم بازی تبدیل شود که فراتر از محدودیت‌های سنتی عمل می‌کند. در نهایت، برنده واقعی در این تغییرات، بازیکنانی هستند که می‌توانند بدون وابستگی به یک دستگاه خاص، به بهترین عناوین دسترسی داشته باشند و از تجربه بازی‌های مورد علاقه خود لذت ببرند.

شما مخاطبان عزیز می‌توانید هم‌اکنون بازی و محصولات مورد نظر خودتان را به‌صورت مستقیم با ضمانت بهترین قیمت و ارسال سریع از فروشگاه تک سیرو خریداری کرده و تجربه خرید یا بازی خودتان را با ما و سایر مخاطبان به اشتراک بگذارید.

نظر شما در خصوص این موضوع چیست؟ فکر می‌کنید مسیری که شرکت مایکروسافت در پیش گرفته، منجر به خروج آن از صنعت بازی‌های ویدیویی می‌شود؟ به نظر شما، آیا در آینده ما حتی انعطاف‌پذیری بیشتری از سونی می‌بینیم که بخواهد اجازه انتشار سرویس گیم پس روی کنسول‌های پلی استیشن را بدهد؟ نظرات خود را با ما به اشتراک گذاشته و سایر اخبار و مقالات مرتبط با حوزه بازی‌های ویدیویی را از طریق مجله تک سیرو پیگیری و مطالعه کنید.