Civilization را می‌توانیم پادشاه بی چون و چرای سبک 4X قلمداد کنیم. 4X در حقیقت زیرمجموعه‌ای از سبک استراتژیک به شمار می‌رود که بر 4 اصل گسترش، کاوش، تخریب و بهره‌وری تمرکز می‌کند. یعنی شما یک تمدن پیش پاافتاده را تحویل می‌گیرید و به عنوان یک رهبر با گسترش آن به سوی تکامل حرکت می‌کنید. سر راه‌تان باید دست از کاوش‌های متعدد برای پیشرفت مردمان‌تان برندارید و گاهاً با ملت‌های دیگر که سر ناسازگاری دارند به جنگ بپردازید تا در نهایت بتوانید آنچه را که در طول دهه‌ها و قرن‌ها بنا نهاده‌اید برداشت کنید. مسلماً تجربه چنین بازی برای آن‌هایی که روحیه کمال گرا دارند، بهترین گزینه ممکن است. یعنی همان زمانی که بعد از ساعت‌ها رنج و مشقت یک گوشه روی صندلی‌تان لم می‌دهید و به تمدنی که در طول این همه سال برایش زحمت کشیده‌اید نگاه می‌اندازید و با چشمان بسته زیر لب می‌گویید: ” ارزشش را داشت”. واقعاً هم ارزشش را دارد، شما می‌توانید حاصل صبر، نبوغ و فناوری‌تان را ببینید. ماحصلی که واقعاً نتیجه عینی تلاش‌های خودتان است. نه این که صرفاً بلد باشید در فلان جای بازی آن دشمن را چگونه بکشم و یا چگونه یک سلاح جدید از گوشه نقشه پیدا کنم. حالا یک بازی پیدا شده که شاید به اندازه Civilization جاه‌طلب نباشد، اما حقیقتاً به همان اندازه جسور و شجاع است. مایکروسافت (Microsoft) حالا با همکاری Oxid Games معجونی ساخته که مطمئناً اگر زیر پر و بالش را بگیرند، می‌تواند در آینده خیلی زود به سکان‌دار سبک 4X تبدیل شود. Ara: History Untold به عنوان جدیدترین محصول پلتفرم‌های مایکروسافت مطمئناً ارزش تجربه را دارد. هم به واسطه خلاقیت‌های بی‌بدیلش و هم این که بتواند پشتوانه‌ای برای ادامه این فرانچایز جذاب باشد. برای نقد و بررسی بازی Ara: History Untold با وب سایت تک سیرو همراه باشید.
تجلی قدرت با افراد تاریخی
راستش را بخواهید برای نوشتن مطلب بررسی ARA: History Untold باید از ساختار‌های نگارشی قبلی برای نقد بازی‌ها کمی فاصله بگیریم. چرا که بازی اصولاً سعی می‌کند یک اثر ساختارشکنانه و متفاوت باشد. به همین خاطر عملاً روایت داستانی خاصی در بازی نداریم. البته که من تا حد زیادی به سازندگان یک اثر استراتژیک حق می‌دهم که چندان داستان پردازی را سر لوحه کارشان قرار ندهند، ولی شخصاً وقتی متوجه شدم که بازی از ارائه یک روایت پخته و منظم عاجز است، حسابی ناامید شدم. آن هم عنوانی که سعی می‌کند در ابتدای کار براساس اصول تاریخی پیش برود. به عنوان مثال شما می‌توانید در همان ابتدای بازی از میان انواع امپراتوری‌ها و شخصیت‌های برجسته مثل خشایارشا اول و سرزمین پارس یا جورج واشنگتن یکی را انتخاب کنید. ولی نکته اساسی اینجاست که بازی صرفاً در ظاهر امر به چنین انتخابی اهمیت می‌دهد. یعنی از آن پس ماجراجویی شما با هر پادشاه دیگری تقریباً یکسان است و روایت خاصی پیش پای‌تان وجود ندارد که بتوانید به آن دل ببندید.
گیم پلی خلاقانه؛ به وقت ساختارشکنی
همان قدر که ARA: History Untold در ارائه یک روایت مناسب عاجز به نظر می‌رسد، همان اندازه بلکه بیشتر در زمینه گیم پلی جلوی شما روسفید می‌شود. حقیقتاً با یک تجربه فوق العاده عمیق روبرو هستیم که به بازیکنان گزینه‌های زیادی برای مدیریت تمدن‌شان ارائه می‌دهد. همانطور که گفتیم نزدیک به 41 رهبر منحصر به فرد تاریخی در داخل بازی وجود دارند که می‌توانید از میان‌ها کاراکتر مورد علاقه‌ی‌تان انتخاب کنید. گرچه ویژگی‌های میان این رهبرها تا حد زیادی شبیه به هم است اما با این حال هر کدام یک سری اصول اختصاصی مثل قدرت‌های نظامی و قوانین مالیاتی منحصر به فرد دارند که تا حدودی با ویژگی‌های تاریخی و واقعی آن‌ها تطابق دارد. من شخصاً ژان دارک را انتخاب کردم. او که یکی از نظامیان عالی رتبه ارتش فرانسه بود، همین حالا جز یکی از قدیس‌های کلیسای کاتولیک به شمار می‌رود. بازی به طرز جالبی همین خصوصیات وی را هم پیاده سازی کرده. یعنی وقتی او را انتخاب کردم، تا حد زیادی قدرت نظامی بیشتر داشتم و حتی از نظر تبلیغ مذهب هم دست و بالم بازتر بود. اما راستش را بخواهید کشورهای همسایه زیاد با من سر سازگاری نداشتند و نمی‌توانستم از روابط دیپلماتیک متعدد برای همکاری‌های اقتصادی و تجاری استفاده کنم.
اولویت بازی؛ مردم، مردم و باز هم مردم!
همانطور که احتمالاً می‌دانید بازی از دو بخش شهرسازی و استراتژیک ساخته شده است. هر کسی که Civilization را بازی کرده باشد، کم و بیش می داند که در اینجا چه چیزی انتظارش را می‌کشد. خب در وهله اول تمدن شما در یک عصر باستانی پیش پا افتاده کارش را آغاز می‌کند. اصول اولیه را که خودتان خوب می‌دانید. یعنی جمع آوری منابع و سیر کردن شکم مردمی که اصلاً تاب و توان گرسنگی را ندارند. تمدن شما می‌تواند از چندین شهر و منطقه خاص تشکیل شود. بازی شما را مجبور می‌کند که تمدن‌تان را به صورت اختصاصی برای وظایف خاصی طراحی کنید. به عنوان مثال ممکن است یک شهر را به تولید نان اختصاص دهید و شهر دیگر را مامور امور صنعتی و نیروگاه‌ها کنید. ممکن است یک شهر را هم به عنوان پایتخت فرهنگی‌تان انتخاب کنید تا بلکه مذهب و دین‌تان را بتوانند انتقال دهند که از قضا مهم‌ترین عامل برای روابط دیپلماتیک هم به شمار می‌رود. البته پیشنهاد من به شما این است که تا حد امکان اعتدال را رعایت کنید و شهر‌های‌تان را تک بعدی بار نیاورید. چرا که این کار می‌تواند به عدم تعادل اقتصادی آن‌ها بیانجامد و مسلماً مردم گرسنه می‌توانند روی پرستیژ و جایگاه اجتماعی شما حسابی تاثیر گذار باشند. حرف از جایگاه اجتماعی آمد، مثل اصول اولیه که در این سری دیده‌ایم شما باید مالیات و پیشرفت فناوری مردم را در اولویت قرار دهید. این مهم‌ترین مسئله در کنار رفاه اجتماعی آن‌هاست و مطمئناً در پیشرفت و ارتقای سطح شما بیشترین تاثیر را به خودش اختصاص می‌دهد. اما اینجا بازی یک ایراد جدی دارد! سازندگان به طرز عجیبی روی پیشرفت و ارتقای امکانات تمرکز کرده‌اند و دست بر قضا راهنمایی خاصی هم پیش روی‌تان قرار نمی‌دهند. این مورد شاید برای کسانی که همیشه به یک راهنما عادت کرده‌اند کمی کسل کننده و عذاب آور باشد.
بزرگترین موردی که دائماً در حین تجربه بازی من را آزار می‌دهد، طولانی بودن پروسه ارتقای تجهیزات و ساختمان‌هاست. تصورش را بکنید، شما برای این که بتوانید از نجاری‌تان بهره‌برداری درست و حسابی داشته باشید باید 6 بار آن ارتقاع دهید. مسلماً برای کسی که هدفش سیر کردن مردم گرسنه‌ی تمدنش است، چنین صبری واقعاً کم پیدا می‌شود. اما شما مجبور هستید که حتی برای مزارع عادی‌تان هم صبر زیادی به خرج دهید تا بلکه بتوانند محصول به بار بیاورند. تازه این مورد در حالیست که شما با همسایگان‌تان سر سازش داشته باشید و با جنگ‌های گاه و بی‌گاه فشار اقتصادی و تخریب جنگ هم روی سرتان آوار نشود. تازه، بسیاری از مواقع شما برای ساختن یک ساختمان تخصصی‌تر ناچار می‌شوید چندین واحد کاری دیگرتان را بارها ارتقا دهید. این کار هم هزینه زیادی روی دست‌تان می‌گذارد و هم بازی را کسل کننده‌تر می‌کند.
جنگ یا دیپلماسی؟ مسئله این است!
فراموش نکنید که در بازی شما دو راه دارید؛ جنگ یا دیپلماسی! خیلی کم پیش می‌آید که صرفاً با یک مورد کارتان راه بیافتد. به عنوان مثال هر چه قدر هم که سازش‌گر باشید و با سایر کشورها عهدنامه‌های تجاری امضا کنید، باز هم ممکن است میانه‌ی‌تان شکراب شود و چاره‌ای جز جنگ نداشته باشید. حقیقتاً خیلی از جنگ‌های بازی واقعاً پیش زمینه‌ی مسخره‌ای دارند. شخصاً انتظار داشتم نبردهایی که رقم می‌خورد حداقل برای یکی از طرفین دلیل قابل قبولی داشته باشد، اما اکثراً چنین اتفاقی نمی‌افتد. در زمینه طراحی سیستم جنگ باید بگویم که سازندگان به اندازه سایر بخش‌های روی آن ظرافت به خرج نداده‌اند. به عنوان مثال بیشتر از آن که نیروی اختصاصی و ماهر به کار بیاید، تعداد نظامیان است که حرف نهایی را می‌زند. این یعنی متاسفانه تنوع نیروها و ساز و کار مبارزه‌ی‌شان می‌توانست بهتر باشد اما از بخت بد اینگونه نیست و اکثراً شاهد نبردهای یک طرفه‌ای هستیم که سمت قدرتمند و ثروتمند در آن همیشه حرف اول را می‌زند.
چشم نواز و پویا مثل Ara: History Untold
از نظر بصری، ARA: History Untold فوق العاده چشم‌نواز و شورانگیز است. ARA: History Untold جز همان بازی‌هایی است که شما را به یک چای داغ و نظاره کردن تمدن‌تان دعوت می‌کند. جایی که اگر کارتان واقعاً درست باشد صد درود به خودتان می‌فرستید و اگر نه، تحریک می‌شوید که برای بهتر شدن تلاش کنید. بازی قطعاً یکی از بهترین جلوه‌های بصری در میان بازی‌های استراتژیک را به خودش اختصاص داده است. از افکت‌های فوق العاده نورپردازی بگیرید تا طراحی هنری دشت‌های سرسبز، صحراهای بی آب و علف، کوهستان‌های سر به فلک کشیده همه و همه یک با نهایت دقت و ظرافت طراحی شده‌اند. اما مهم‌ترین چیزی که توجه من را جلب کرده، پویایی و سرزندگی بازی است. برای من جالب بود که انیمیشن‌های بازی تا این حد یکپارچه و طبیعی هستند. از طرفی حرکت و اعمال مردم شهر هم واقعاً نشان دهنده یک هوش مصنوعی قوی و کم‌نظیری است که سازندگان برای آن طراحی کرده‌اند. به این مورد موسیقی‌های گوش‌نواز را هم اضافه کنید که دقیقاً خوب می‌داند چه موقع ریتمش را تند کند و چه موقع با کندی خودش به شما آرامش دهد.
نتیجه گیری
حقیقتاً Ara: History Untold تمام تلاشش را می‌کند تا آن را دوست داشته باشید و از قضا در رسیدن به این هدف خودش هم موفق است. ما با یک اثر 4X روبرو هستیم که برخلاف همتایان خود شهامت پیاده کردن یک سری المان‌ها و ایده‌های جدید را دارد. پس می‌توانیم قاطعانه بگوییم که Ara: History Untold از بسیاری جهات موفق شده سیستم شهرسازی و طراحی نقشه بازی‌های سبک 4X را عمیق‌تر کند و آن را یک گام به سمت جلو ببرد. اما همچنان برای دست یابی به آرمان شهری که مایکروسافت و گیمرها می‌خواهند فاصله زیادی دارد. بازی گرچه سعی می‌کند کلکسیونی از مناطق با رهبرهای تاریخی‌شان را پیش پای شما بگذارد اما از کمبود محتوای اختصاصی رنج میبرد. چه بسا اگر برای هر اقلیم و هر رهبر کاریزماتیک می‌توانستند ساز و کار منحصر به فردی طراحی کنند بازی برای مدت زمان بیشتری می‌توانست گیمر را به خودش مشغول کند. اما همچنان علی رغم این مشکلات یک اثر جذاب و سرگرم کننده است که حداقل روی کاغذ تجربه‌اش برای طرفداران سبک 4X لازم و ضروری به نظر می‌رسد.
+ نکات مثبت:
- پویایی و سرزندگی بازی
- جزئیات بصری خیره کننده
- مدیریت استراتژیک و عمیق منابع
- رابط کاربری بهینه و ساده
- یکپارچی و ارتباط عمیق اجزای یک تمدن با یکدیگر
- استفاده از رهبران تاریخی
– نکات منفی:
- نبود روایت داستانی واحد و یکپارچه
- سیستم ارتقای تمدن بازی را کسل کننده می‌کند
- عدم تعادل بین قسمت شهرسازی و جنگ
- ارزش تکرار پایین
- کشورهای نظامی همیشه وضعیت نابسامانی دارند!
